Ελληνικό
φορολογικό σύστημα. Η μηχανογράφηση της
γραφειοκρατίας .
Του Γιάννη Στάθη *
"Όταν βάζεις φόρους και όταν κουρεύεις
πρόβατα, καλό είναι να σταματάς πριν γδάρεις το πετσί".
Αustin O'Malley **
Σχεδόν πέντε χρόνια μετά τη χρεοκοπία του 2010 η Ελλάδα δεν
έχει βγει από το αδιέξοδο γιατί απλά δεν
αντιμετώπισε τα αίτια αυτής της χρεοκοπίας. Οι πολιτικοί όλων των κομμάτων προκειμένου να αποποιηθούν τις
ευθύνες τους και να επιβιώσουν πολιτικά και “επαγγελματικά” δημαγώγησαν σε σχέση
με τα αίτια της χρεοκοπίας, επιρρίπτοντας φυσικά τις ευθύνες όπως πάντα σε κάποιους
άλλους.
Θα
αναφερθούμε στον πλέον σημαντικό τομέα των δημοσιονομικών μεγεθών, τη φορολογία
.Ο μεγαλύτερος ίσως εχθρός των δημοσιονομικών στόχων της κάθε Κυβερνήσεως
είναι το ίδιο το φορολογικό σύστημα. Παρά
την μηχανοργάνωση , το όλο σύστημα εξακολουθεί να παραμένει απαρχαιωμένο. Και δυστυχώς ,κρινόμενο από το οικονομικό αποτέλεσμα
και τις ποιοτικές επιδόσεις του, θα έλεγε κανείς οτι είναι το πλέον αναποτελεσματικό
φορολογικό σύστημα στην Ευρώπη.
Στην οικονομική ζώνη της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπάρχει
χώρα με τόσο υψηλούς συντελεστές φόρου και τόσο χαμηλά φορολογικά έσοδα ως ποσοστό
του ΑΕΠ.
Η υψηλή φοροδιαφυγή
που παρατηρείται στην Ελλάδα είναι και αποτέλεσμα
του ίδιου του συστήματος. Αν το φορολογικό
σύστημα ήταν πιο ορθολογικό, το ύψος της φοροδιαφυγής θα ήταν χωρίς αμφιβολία πολύ
χαμηλότερο. Και δεν απουσιάζουν τα μέτρα
αστυνομεύσεως. Είναι ο εξορθολογισμός του
συστήματος, ο οποίος υλοποιείται με απελπιστικά αργό ρυθμό.
Η
Κυβέρνηση ελπίζει ότι με τα μέτρα που θεσμοθετεί ακόμη για μια φορά, για την καταπολέμηση
της φοροδιαφυγής ,θα μπορέσει να την αντιμετωπίσει και να την περιορίσει (“ΠΑΤΑΞΕΙ” όπως ειναι η διαχρονικά προσφιλής έκφραση των
εκάστοτε κυβερνώντων).
Εχει αποδειχθεί
στην πράξη ότι όσο παραμένουν υψηλοί οι φόροι, ο περιορισμός της φοροδιαφυγής είναι
ανέφικτος.
Η φοροδιαφυγή
θα περιορίζεται κυρίως από την μείωση της φορολογίας,και βεβαίως από την απλούστευση
του δαιδαλώδους και πολύπλοκου φορολογικού συστήματος το οποίο εξακολουθεί να έχει
η χώρα, σε πείσμα των καιρών και της παγκόσμιας τάσης.
Όσο πιο απλό είναι το φορολογικό σύστημα, τόσο πιο
αποτελεσματικό γίνεται.Οι φορολογούμενοι το κατανοούν καλύτερα, το σέβονται και
εν τέλει το τηρούν.
Ενα απλό σύστημα διευκολύνει
τον φορολογικό έλεγχο. Ενώ το περίπλοκο σύστημα
τον δυσχεραίνει.Το διαχειριστικό κόστος της φορολογικής συμμόρφωσης περιορίζεται
και κατά συνέπεια το σύστημα καθίσταται αποδοτικότερο.
Η
μεγάλη παγίδα στην οποία έπεσαν οι κυβερνήσεις των τελευταίων ετών ήταν η πανάκεια
της μηχανοργάνωσης .Υποτίθεται ότι θα έδινε δραστική λυση σε όλα τα προβλήματα. Και αντί να αναθεωρηθεί εκ βάθρων, το γραφειοκρατικό
φορολογικό μας σύστημα και στη συνεχεία να μηχανοργανωθεί, έγινε ακριβώς το αντίθετο. Μηχανογραφήθηκε το δαιδαλώδες και πολύπλοκο σύστημα και εκ των
υστέρων ξεκίνησε η προσπάθεια για τον εξορθολογισμό του. Έτσι οι αρμόδιοι κατάφεραν να μηχανογραφήσουν την γραφειοκρατία
αντί να την απλοποιήσουν και να την καταργήσουν. Την κατέστησαν ηλεκτρονική. Και έτσι γεννήθηκε
η Ηλεκτρονική γραφειοκρατία.4
Όμως
και η σημερινή Κυβέρνηση δεν φαίνεται να έχει συνειδητοποιήσει την ουσία του προβλήματος. Κανονικά θα έπρεπε να καταργεί διαρκώς διατάξεις,
οι οποίες ενώ δεν εξυπηρετούν τίποτε, απλώς προσθέτουν γραφειοκρατία και ό,τι αυτή
συνεπάγεται. Ειδικά δε σε ότι αφορά την φορολογική
νομοθεσία, οι περιττές και περίπλοκες διατάξεις, εκτός από την γραφειοκρατία ενισχύουν
και την φοροδιαφυγή.
Η χώρα μας, εκτιμούν οι ειδικοί σε θέματα φορολογίας, ίσως είναι
μοναδική περίπτωση σε όλη την Ευρώπη, όπου οι φορολογικοί νόμοι αλλάζουν όπως τα
πουκάμισα και ουδείς μπορεί να ισχυριστεί ότι γνωρίζει επακριβώς τι ισχύει.
Η φρενίτιδα των αλλαγών αποτυπώνεται από τα στατιστικά δεδομένα
των τελευταίων μηνών. 'Οπως προκύπτει από τις έρευνες των διοικητικών δικαστών μέσα
σε 30 μήνες, μέχρι το τέλος του 2014, ψηφίστηκαν 6 αμιγώς φορολογικά νομοσχέδια
που είναι πλέον νόμοι του κράτους, με συνολικά 177 διατάξεις περί φορολογικών θεμάτων.
Παράλληλα, άλλοι 17 νόμοι περιέλαβαν φορολογικές ρυθμίσεις προσθέτοντας στον απίστευτο
όγκο της φορολογικής νομοθεσίας άλλες 71 φορολογικές διατάξεις. Και ως να μην έφθαναν
αυτά, εκδόθηκαν και 111 υπουργικές αποφάσεις για φορολογικά θέματα και άλλες
138 διευκρινιστικές εγκύκλιοι.***
Από το 1975 έως και
σήμερα, συνολικά έχουν ψηφιστεί 3.450 νόμοι με φορολογικές διατάξεις και 250 αμιγώς
φορολογικά νομοθετήματα. Οι υπουργικές αποφάσεις που εκδόθηκαν για να υλοποιηθούν
ή να διευκρινιστούν οι νόμοι αυτοί ξεπερνούν τις 11.000! Οι εγκύκλιοι από το υπουργείο
Οικονομικών δεν μπορούν να μετρηθούν διότι είναι κάποιες χιλιάδες.
Και όλα αυτά, για να μη διαθέτουμε ως χώρα φορολογικό σύστημα και φορολογική
νομοθεσία που να είναι ξεκάθαρη και σταθερή.***
Το φορολογικό
μας σύστημα παραμένει απαράδεκτα απαρχαιωμένο. Ελπίζουμε ότι εαν κανείς ανασύρει
αυτό το αρθρο μετα απο μια πενταετία , να μην το θεωρήσει επίκαιρο... Πολύ φοβούμαι όμως οτι ακόμα και μετα
απο μία δεκαετία θα αντιμετωπίζουμε και θα
γράφουμε πάλι τα ιδια......
*
Eργασθηκε στον χρηματοπιστωτικό τομέα σε ελληνικές και πολυεθνικές
επιχειρησεις, σε υψηλές θέσεις ευθύνης. Yπηρέτησε ως πολιτικό στέλεχος στο Υπουργείο Οικονομικών, με τομέα ευθύνης τον φορολογικό
και τελωνειακό μηχανισμό. Κατά την διάρκεια της θητείας του εκπαιδεύτηκε σε
θέματα οικονομικού και οργανωμένου εγκλήματος στο US DEPARTMENT OF TREASURY,
στο IRS CRIMINAL INVESTIGATION καθώς και σε τελωνειακά θέματα και δράσεις κατά
του λαθρεμπορίου, καθώς και στην Ιταλική οικονομική αστυνομία, GUARDIA di FINANZA.
Κείμενά του δημοσιεύονται σε ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά, ενώ αναλύσεις
του έχουν παρουσιασθεί σε διεθνούς κύρους έντυπα στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Σήμερα είναι εκτελεστικός Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών
Διευθυντών . (www.giannisstathis.blogspot.com)
**Φορολογία
ή σφαγείο; Του Γιώργου
Λακόπουλου .Αustin O'Malley Αμερικανός συγγραφέας.
***Εφημερίδα
Καθημερινή
**** Δημοσιεύματα
καθημερινού τύπου.
