Πέμπτη 10 Μαΐου 2018

Διαχείριση κρίσεων , η Ελληνική περίπτωση. Του Γιάννη Στάθη*




Διαχείριση κρίσεων , η Ελληνική περίπτωση.
Του Γιάννη Στάθη*



Θα περίμενε κανείς,  ότι το ελληνικό πολιτικό σύστημα και το κράτος θα είχαν μάθει πολλά από τις εθνικές κρίσεις ,τα σοβαρά ατυχήματα και τις μεγάλες φυσικές καταστροφές οι οποίες συνέβησαν τα τελευταία  χρόνια. Παρ’ όλα αυτά, 40 χρόνια μετά, ελάχιστα πράγματα έχουν αλλάξει.. Ούτε ρεαλιστικές διαδικασίες υπάρχουν, ούτε  συστηματική προετοιμασία  για τη δύσκολη ώρα της κρίσης.
Τα τελευταίο χρόνια έχουν συμβεί πολλά ατυχήματα , καταστροφές και περίπλοκες καταστάσεις. Και πάντα θα συμβαίνουν. Οι πιθανότητες, να υπάρξουν νέες κρίσεις  είναι αναμφίβολα σημαντικές. Δυστυχώς , κρίνοντας από τα αποτελέσματα, φαίνεται ότι η υπάρχουσα  διαδικασία πάσχει πολύ σοβαρά .  Οποτεδήποτε συνέβη στη χώρα μας γεγονός όπως πλημμύρες , ναυάγια , πυρκαγιές ,καταιγίδες, θεομηνίες ,σεισμοί, εθνικές κρίσεις  τα αποτελέσματα ήταν τραγικά….  Το ελληνικό μοντέλο διαχείρισης κρίσης βασίστηκε  και βασίζεται  σε δυνάμεις όπως , συγκυρία ,σύμπτωση , επίκληση θείων δυνάμεων ,  λήθη-κοντή μνήμη ,  τύχη (θεότητα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας)  και ότι μπορεί κανείς να φανταστεί εκτός από πρόβλεψη,  σχεδιασμό ,οργάνωση ,εκπαίδευση και σχέδιο δράσης.  Και φυσικά εάν μελετηθεί η επόμενη ημέρα , οι ευθύνες ανήκουν στους προηγούμενους , στην  κλιματική αλλαγή ,στην κακιά στιγμή και οπουδήποτε άλλου εκτός από αυτούς φυσικά που έχουν την ευθύνη..
Φυσικά δεν πρέπει να συγχέουμε τα εξαιρετικά, αποτελέσματα τα οποία απορρέουν από  τον επαγγελματισμό, τον  ηρωισμό και την αυταπάρνηση  ορισμένων  αποτελεσματικών στελεχών ,  με την  ανεπάρκεια  του κράτους και του πολιτικού συστήματος. Και για να μην είμαστε άδικοι , ούτε ο ιδιωτικός τομέας στη χώρα μας έχει επιδείξει ικανοποιητικές επιδόσεις…
Στην παρακάτω ,περιορισμένη για ένα τέτοιο σοβαρό θέμα,  ανάλυση γίνεται μια προσπάθεια να αποτυπωθεί  τι είναι η κρίση , η διαχείριση κρίσης και ο κύκλος της, καθώς και τα βασικότερα λάθη που έχουν εντοπισθεί και κωδικοποιηθεί μέσα από μελέτες περιπτώσεων . Γίνεται αναφορά στη διαχείριση κρίσεων ως ένα σύγχρονο εργαλείο διοίκησης.  Λόγω της πολυπλοκότητας των σύγχρονων οργανισμών και  επιχειρήσεων είναι σημαντικό , η διοίκηση να μπορεί να προβλέπει, να αντιμετωπίζει και να αποφεύγει ενδεχόμενες κρίσεις. Λεπτομέρειες όπως, τρόποι αντιμετώπισης, ενδεχόμενες επιπτώσεις και διαχείριση επικοινωνίας  όπως και επίσης λόγοι αποτυχίας ,είναι μερικά από τα θέματα που θα αναλυθούν  παρακάτω .
 Προφανώς και μια καταγραφή δεν επαρκεί για την αντιμετώπιση ενός τεράστιου θέματος, ωστόσο προκαλεί κάποιο προβληματισμό. Ίσως όμως κάποτε  και εμείς στην Ελλάδα θα έπρεπε να έχουμε το δικαίωμα, να έχουμε στη διάθεση μας  ένα σύστημα αντίδρασης και διαχείρισης το οποίο δεν θα βασίζεται  στην τύχη και την συγκυρία …
Τι είναι κρίση
Με τον όρο «κρίση», περιγράφεται συνήθως μια απρόβλεπτη κατάσταση, η οποία χαρακτηρίζεται από ένταση και ανασφάλεια μπορεί δε να αφορά στον εαυτό μας, στην οικογένεια, στην επιχείρηση, στον Οργανισμό , στην κοινωνία, στους θεσμούς ή στο διεθνές περιβάλλον και η οποία πιθανολογείται ότι θα επιφέρει δυσμενή αποτελέσματα. Κατά την κρίση, μεταβάλλεται η συνήθης ροή των πραγμάτων και εισερχόμαστε σε μια καμπή, σε μια μεταβατική περίοδο με δυσχέρειες και κινδύνους. Κάθε κρίση λειτουργεί ως δοκιμή της σταθερότητας του συστήματος.      Κρίση μπορεί να εκδηλωθεί σε κάθε τι που υπάρχει και λειτουργεί, χωρίς προειδοποίηση οπουδήποτε και οποτεδήποτε.                                                               
 Η κρίση αποτελεί περισσότερο μια πραγματικότητα παρά μια κακή είδηση και εφόσον την αποδεχτούμε, θα συνειδητοποιήσουμε ότι με τον κατάλληλο σχεδιασμό, είναι δυνατόν να υπάρξει όχι μόνο αρνητική αλλά και θετική πλευρά σε μια κρίση. Η πρόληψη, η προετοιμασία, η ανταπόκριση και η ανάκαμψη είναι οι κοινώς αποδεκτές βασικές αρχές της καταστροφής και της διαχείρισης κρίσεων.
 Ορισμός διαχείρισης κρίσεων
Η διαχείριση κρίσεων αποτελεί εργαλείο της σύγχρονης διοίκησης  με κύριο στόχο την ανάλυση και διαχείριση των κινδύνων που αντιμετωπίζει μια επιχείρηση, ένας οργανισμός, εάν πρόσωπο ή μια χώρα. Διαχείριση κρίσης είναι η συστηματική προσπάθεια για την αποφυγή κρίσεων, που μπορεί να εμφανιστούν σε έναν οργανισμό, ή για την διοίκηση των κρίσεων που ήδη έχουν εμφανιστεί στον οργανισμό.  
Η διαχείριση κρίσης είναι ένας τρόπος αντιμετώπισης της απειλής, που αποτελεί οιωνό πιθανής κρίσης- και συστηματικής προσπάθειας για την πρόληψη και την αποτροπή της. Αυτό συνεπάγεται την ανάγκη για γρήγορη και αποτελεσματική αντίδραση απέναντι σε απρόβλεπτα γεγονότα που απειλούν την εύρυθμη λειτουργία ενός οργανισμού, ενδεχομένως και τη βιωσιμότητά του. Μια άλλη διάσταση της διαχείρισης της κρίσης, είναι η επίσημη ανταπόκριση σε οποιοδήποτε γεγονός απειλεί την οικονομική και λειτουργική σταθερότητα ενός οργανισμού.
Ο κύκλος ζωής μιας κρίσης
Η κάθε κρίση, ανεξάρτητα από την κατηγορία στην οποία ανήκει, περνά από διάφορες φάσεις, ανάλογα με το χρόνο εμφάνισής της και κάθε φάση επηρεάζει διαφορετικά τον οργανισμό. Οι φάσεις είναι:
α) Φάση πριν την κρίση ή στάδιο διαμόρφωσης της κατάστασης ή πρόδρομων συμπτωμάτων (Prodromal crisis stage). Είναι το χρονικό διάστημα πριν την εκδήλωση της κρίσης, κατά την διάρκεια του οποίου η επιχείρηση έρχεται αντιμέτωπη με ένα πλήθος συμπτωμάτων, άλλοτε ισχυρά και άλλοτε όχι που προειδοποιούν για την έλευσή της (symptom ή precrisis stage). Οι πράξεις, οι ενέργειες και οι παραλήψεις που ενδεχομένως οδηγούν σε εκδήλωση κρίσης καλούνται πρόδρομα συμπτώματα. Κάθε δραστηριότητα έχει τα δικά της πρόδρομα συμπτώματα. «Κάθε στιγμή που δεν υπάρχει κρίση, διανύεται σαν μία κατάσταση πρόκρισης». Κατά τη διάρκεια της φάσης αυτής είναι σημαντικό να αντιληφθεί η επιχείρηση τα πρόδρομα συμπτώματα, ώστε να πράξει εγκαίρως για να εμποδίσει την εμφάνιση της κρίσιμης κατάστασης.
 (β) Οξεία φάση ή στάδιο εκδήλωσης- κορύφωσης της κρίσης (Acute crisis stage) Εφόσον η επιχείρηση δεν έχει αντιληφθεί, δεν έχει προβλέψει, ή δεν έχει εμποδίσει την κρίση, τότε αυτή αναπόφευκτα θα ανακύψει. Πρόκειται ουσιαστικά για την περίοδο όπου η κρίση όχι μόνο εκδηλώνεται, αλλά και κορυφώνεται. Απαιτείται άμεση αντίδραση εκ μέρους της επιχείρησης, καθώς η ζημιά έχει μόλις συμβεί και εναπόκειται στη διαχείριση της επιχείρησης να παραδεχτεί την κρίση, ώστε να την χειριστεί, ή να τη διατηρήσει. Εάν η διοίκηση αποδεχτεί το αναπόφευκτο της κρίσης σαν πραγματικότητα, τότε όχι μόνο θα μπορέσει να σχεδιάσει απάντηση στην κρίση, αλλά θα βρει ευκαιρίες, οι οποίες περιέχονται 4 μέσα σε αυτή.
(γ) Φάση αντιμετώπισης ή στάδιο των επιπτώσεων (Chronic crisis stage) Αποτελεί την περίοδο κατά την οποία η κρίση έχει εδραιωθεί και η επιχείρηση συνεχίζει να αντιμετωπίζει τις συνέπειές της για μεγάλο χρονικό διάστημα. Για να μπορέσει η επιχείρηση να ξεπεράσει την κρίση, είναι απαραίτητο να διαθέτει ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αντιμετώπισης, το οποίο θα έχει δοκιμαστεί μέσα από προσομοιώσεις, με εικονικά περιστατικά έκτακτης ανάγκης και θα περιλαμβάνει συνεχείς ελέγχους σε βάθος, έρευνες κλπ.
(δ) Φάση ανάκαμψης ή διάλυσης ή στάδιο επίλυσης- ομαλοποίησης (Crisis resolution stage) Με το πέρας της κρίσης και ανάλογα την αποτελεσματικότητα της αντιμετώπισής της, η επιχείρηση ανακάμπτει, ή διαλύεται. Επομένως, το αυτό το στάδιο αποτελεί στόχο όλων των προσπαθειών των μάνατζερ. Από τη στιγμή που διαγιγνώσκονται τα σημάδια της κρίσης, ο μάνατζερ οφείλει να ανακτήσει το συντομότερο δυνατό τον έλεγχο και να αποφασίσει για τον αποτελεσματικότερο και αποδοτικότερο τρόπο επίλυσης και ομαλοποίησης της κατάστασης. Στο στάδιο της επίλυσης, επανέρχεται σταδιακά η εύρυθμη λειτουργία της επιχείρησης. Είναι απαραίτητη η αξιολόγηση του τρόπου αντιμετώπισης της κρίσης, ώστε να διαπιστωθεί σε ποια σημεία το πρόγραμμα αντιμετώπισης χρειάζεται βελτιώσεις, εάν έγιναν λάθη, πως θα διορθωθούν και ποια ήταν τα σημεία που η κρίση αντιμετωπίστηκε αποτελεσματικά. Με αυτόν τον τρόπο οι μάνατζερ θα μάθουν από την παρούσα κρίση και την επίλυσή της, ώστε να μην επαναληφθούν τα ίδια λάθη και επιπλέον να είναι προετοιμασμένοι για ενδεχόμενο περιστατικό στο μέλλον (Learning, 2003, σελ. 152-153; Glaesser, 2006, σελ. 22). Όπως γίνεται αντιληπτό, η μετάβαση από το κάθε στάδιο στο επόμενο είναι ρευστή, αλλά και γενικότερα τα όρια που τίθενται παραπάνω και ορίζουν την κάθε φάση, στην πράξη δεν είναι απόλυτα και ούτε πάντοτε διακριτά. (Fink, 2000) 3.
Αδυναμίες  στην διαχείριση κρίσεων
Ενώ πρακτικά  είναι αδύνατο να εντοπιστεί κάθε πιθανή αδυναμία ενός σχεδίου αντιμετώπισης κρίσης , ορισμένες αδυναμίες μπορεί να είναι πιο προφανείς. Θα μπορούσε κανείς να ομαδοποιήσει μερικά στοιχεία στις παρακάτω ενότητες:
Παράλειψη συνεχούς επικαιροποίησης και εκπόνησης σχεδίων έκτακτης ανάγκης.
Είναι τελείως διαφορετικό  πράγμα να υπάρχει  σχέδιο , αλλά εάν τα άτομα, συμπεριλαμβανομένης της ομάδας δράσης , δεν έχουν εξασκηθεί  ποτέ  σε πολλά  και πιθανά σενάρια, το σχέδιο μάλλον  είναι άχρηστο. Η συνεχής αξιολόγηση, οι επικαιροποιηση  των διαδικασιών, η ανταλλαγή  εμπειριών  και οι αριθμοί επικοινωνίας θα πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμες και να παρέχονται σε όλα τα μέλη της ομάδας διαχείρισης κρίσεων, μαζί με τους επόπτες, τους διευθυντές και το ανώτερο διοικητικό προσωπικό.
Αδυναμία επαρκούς συλλογής πληροφοριών ή δεδομένων και προγραμματισμού .                          Αυτή η πτυχή του σχεδιασμού διαχείρισης κρίσεων περιλαμβάνει τον προσδιορισμό πιθανών κινδύνων ή καταστάσεων κρίσης, την ανάλυσή τους και το σχεδιασμό ή τη δημιουργία ποικίλων απαντήσεων. Οι απαιτούμενες πληροφορίες μπορεί να περιλαμβάνουν διαδικασίες εταιρικών πολιτικών, πληροφορίες σχετικά με την οργάνωση και κανονιστικούς κανόνες και νόμους που εκδίδονται μετά από κρατικές  εντολές.
Αποτυχία δημιουργίας ιεραρχίας ή δομής εντολών.
Για παράδειγμα, η αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης ή κρίσης σε ένα δημοτικό σχολείο απαιτεί προσεγγίσεις διαφορετικές από εκείνες που απαιτούνται σε μια φυσική καταστροφή . Η προσπάθεια προσαρμογής μιας γενικής τακτικής αντιμετώπισης έκτακτης ανάγκης σε ακατάλληλα σενάρια είναι άχρηστη. Κάθε οντότητα θα πρέπει να αναπτύξει τη δική της αντίδραση αντιμετώπισης της κρίσης σύμφωνα με τις συνθήκες και την  οργανωτική δομή. Παρομοίως, ένα σχέδιο εκκένωσης νοσοκομείων θα περιέχει στοιχεία διαφορετικά από αυτά που απαιτούνται για  ένα νηπιαγωγείο, μια μικρή επιχείρηση, ένα εμπορικό κέντρο ή ένα κτίριο μεγάλου ύψους. Τα μέλη της ομάδας διαχείρισης κρίσεων πρέπει να επικεντρωθούν στην συγκεκριμένη εταιρεία ή οργάνωση, καθώς  σχεδιάζουν και καταρτίζουν την αντίδρασή τους στην κρίση.
Αδυναμία σαφούς προσδιορισμού των αρμοδιοτήτων της ομάδας ή του οργανισμού.
Η αδυναμία παροχής σαφών διαδικασιών και πληροφοριών, σχετικά με τα συγκεκριμένα καθήκοντα, ή τις αρμοδιότητες ενός μεμονωμένου μέλους, σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης  δημιουργεί αναποφασιστικότητα, σύγχυση και αδυναμία εκτέλεσης. Ο προσδιορισμός των ευθυνών και των προσδοκιών είναι μια σημαντική και ζωτικής σημασίας πτυχή της διοίκησης ομάδας και πρέπει να αναθεωρείται τακτικά ώστε να διασφαλίζεται ότι κάθε μέλος της ομάδας γνωρίζει ακριβώς ποιες είναι οι λειτουργίες του και οι ευθύνες του.
Αδυναμία επικοινωνίας με εξωτερικούς φορείς.
Τα μέλη αυτά περιλαμβάνουν υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, όπως νοσοκομεία, αστυνομία και πυροσβεστικό σώμα. Ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να εντοπίσει τους οργανισμούς υποστήριξης και να διαθέσει τα στοιχεία επικοινωνίας ώστε να ειδοποιούνται αμέσως και χωρίς αμφιβολία. Ο προσδιορισμός ενός συγκεκριμένου ατόμου και ενός εφεδρικού ατόμου που θα είναι υπεύθυνος για την επικοινωνία με τα σώματα ασφαλείας  σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης συμβάλλει στη βελτιστοποίηση του χρόνου απόκρισης και της αποτελεσματικότητας.
Η αποτυχία να καταστούν κατανοητές, προσβάσιμες και εφαρμόσιμες οι πληροφορίες κρίσεων.
Κάθε άτομο σε μια ομάδα διαχείρισης κρίσεων θα πρέπει να γνωρίζει με σαφήνεια και ακρίβεια  τα καθήκοντά του και τις ευθύνες του. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ένας γρήγορος οδηγός αναφοράς σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης πρέπει να είναι άμεσα διαθέσιμος σε όλα τα μέλη της ομάδας, τους διευθυντές των τμημάτων και τους επιβλέποντες. Ακόμη πιο σημαντική είναι η κατάλληλη κατάρτιση για την εφαρμογή σχεδίων έκτακτης ανάγκης ή έκτακτης ανάγκης.
Οι περισσότερες αποτυχίες ή αστοχίες  οι οποίες αναφέρονται παραπάνω, βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στην κακή επικοινωνία και στον ανεπαρκή σχεδιασμό. Και πάλι, είναι ιδιαίτερα σημαντικό οι ομάδες διαχείρισης κρίσεων να συναντώνται συχνά και να εξασφαλίζουν ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι γνωρίζουν τι αναμένεται από αυτούς  σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης.
Πρόληψη της σύγχυσης
Η τακτική  επικοινωνία σχετικά με την ετοιμότητα διαχείρισης κρίσεων μπορεί να αποτρέψει τη σύγχυση. Τα ανώτερα στελέχη  και τα διοικητικά συμβούλια πρέπει να συνεδριάζουν σχετικά συχνά με ομάδες διαχείρισης κρίσεων για να συζητήσουν την ετοιμότητα  και για ένα ευρύ φάσμα σεναρίων.

Σχεδιασμός του πλάνου διαχείρισης της κρίσης
 Παρακάτω συνοψίζονται οι διαπιστώσεις των ερευνών του Watkins, σχετικά με την αποτελεσματική διαχείριση των κρίσεων. Τα 10 στοιχεία ενός αποτελεσματικού σχεδίου διαχείρισης της κρίσης Το αποτελεσματικό σχέδιο διαχείρισης της κρίσης περιλαμβάνει τα παρακάτω 10 στοιχεία:
 1. Ένα αντιπροσωπευτικό σύνολο σεναρίων κρίσης. Ένα ευρύ φάσμα ενδεχόμενων αναδυόμενων καταστάσεων είναι απαραίτητο, γιατί ίσως η επιχείρηση θα έρθει αντιμέτωπη με αυτές τις καταστάσεις. Μερικά παραδείγματα που θα μπορούσαν να συμπεριλαμβάνονται στη λίστα είναι: επιδημίες, οικονομική δυσπραγία, πυρκαγιά, τρομοκρατική ενέργεια κ.λπ.
2. Ένα ευέλικτο σύνολο προτύπων αντιμετώπισης. Παρέχει στην επιχείρηση την ευελιξία αντιμετώπισης απρόβλεπτων σεναρίων. Είναι σημαντικό γιατί τα σενάρια συχνά μοιάζουν με τις πραγματικές καταστάσεις. Τα πρότυπα αντιμετώπισης μπορεί να περιλαμβάνουν την επικοινωνία με τα Μ.Μ.Ε, την ανταπόκριση της πυροσβεστικής και της αστυνομίας, την εκκένωση του κτιρίου κ.λπ.
 3. Σύνδεση των σεναρίων με τα πρότυπα αντιμετώπισης. Αυτό είναι το κύριο στοιχείο του πλάνου διαχείρισης, που συνδέει το κάθε σενάριο κρίσης με το αντίστοιχο πρότυπο αντιμετώπισης που θα χρησιμοποιηθεί. 22
 4. Επιλογή της ομάδας διαχείρισης. Ο διευθυντής της επιχείρησης πρέπει να έχει ορίσει τόσο τον αντικαταστάτη του, όσο και την ομάδα διαχείρισης των κρίσεων. Αν δεν γίνει αυτό, ενδεχομένως η επιχείρηση κάτω από συνθήκες πίεσης να δράσει ασυνάρτητα.
5. Έγκαιρη ενεργοποίηση των απαραίτητων διαδικασιών (πρωτόκολλο). Εφαρμόζοντας το πρωτόκολλο, δίδεται έγκαιρα σήμα για την ενεργοποίηση προτύπων για τη διαχείριση της κρίσης. Οι διαδικασίες πρέπει να έχουν οριστεί σαφώς, ώστε με την εμφάνιση της κρίσης να κηρύξουν άμεσα τον οργανισμό σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης. Αντίστοιχα, με το πέρας της κρίσης δίδεται σήμα για την κανονική λειτουργία του.
6. Ο χώρος της ομάδας διαχείρισης. Αποτελεί «το αρχηγείο» της διαχείρισης της κρίσης. Ουσιαστικά, πρόκειται για την τοποθεσία που στεγάζεται η ομάδα διαχείρισης και από εκεί έρχεται σε επικοινωνία με τα Μ.Μ.Ε. και τους υπόλοιπους ενδιαφερόμενους.
 7. Κατάλληλα, σαφώς ορισμένα κανάλια επικοινωνίας. Η επικοινωνία, είτε εσωτερικά, είτε εξωτερικά του οργανισμού, αποτελεί έναν πολύ σημαντικό συντελεστή.
8. Αποθέματα πόρων. Είναι αναγκαία σε περίπτωση ανάγκης, όπως για παράδειγμα τα αποθέματα νερού, τροφής, φαρμάκων, ενέργειας κ.λπ.
9. Συχνές ασκήσεις προσομοίωσης. Βοηθούν στην αξιολόγηση των σχεδίων στην πράξη. Θα πρέπει να διεξάγονται συχνά, αλλά απροειδοποίητα ώστε να ελέγχεται η ταχύτητα αντίδρασης στα κρίσιμα γεγονότα.
10. Επιστημονικές αξιολογήσεις με το πέρας της κρίσης. Μετά από κάθε κρίση πρέπει να αξιολογείται η αντίδραση της επιχείρησης, ώστε να διαπιστώνονται τα σημεία που χρήζουν βελτίωσης και να εξελίσσονται οι διαδικασίες που βοήθησαν την επιχείρηση. (Watkins, 2001)3

Η διαχείριση κρίσεων σημαίνει  λήψη αποφάσεων, τη διεξαγωγή συνεχιζόμενων συζητήσεων και την ενσωμάτωση όλων των επιπέδων προσωπικού στη διαδικασία. Είναι σημαντικό να υπάρχει  ένα σχέδιο έκτακτης ανάγκης και ιδέες για την αντιμετώπιση ποικίλων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
Η Ελλάδα είναι  ένα κράτος  χωρίς κουλτούρα  πρόληψης και ασφάλειας. Δυστυχώς  . Οι αλλεπάλληλες καταστροφές και οι συνέπειες ελπίζω ότι θα μας σοβαρέψουν κάποια στιγμή. Όσο νωρίτερα συμβεί αυτό, τόσο το καλύτερο. Βασιζόμενοι στο μέχρι σήμερα μοντέλο μας, ας ελπίσουμε  στο μεταξύ ότι δεν θα συμβεί κάποια μεγάλη κρίση ή «ζημιά».

Eργασθηκε στον χρηματοπιστωτικό τομέα σε ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις, σε υψηλές θέσεις ευθύνης. Yπηρέτησε ως  πολιτικό στέλεχος στο Υπουργείο  Οικονομικών, με τομέα ευθύνης τον φορολογικό και τελωνειακό μηχανισμό. Κατά την διάρκεια της θητείας του εκπαιδεύτηκε σε θέματα οικονομικού και οργανωμένου εγκλήματος στο US DEPARTMENT OF TREASURY, στο IRS CRIMINAL INVESTIGATION καθώς και σε τελωνειακά θέματα και δράσεις κατά του λαθρεμπορίου, καθώς και στην Ιταλική οικονομική αστυνομία, GUARDIA di FINANZA. Κείμενά του δημοσιεύονται σε ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά, ενώ αναλύσεις του έχουν παρουσιασθεί σε διεθνούς κύρους έντυπα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Σήμερα είναι εκτελεστικός Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών . (www.giannisstathis.blogspot.com)

Βιβλιογραφία
4.The Biggest Mistakes in Crisis Communications  By Jonathan Bernstein
5.Crisis Management for Managers and Executives . Robert Heath
6.Διαχείριση Κρίσεων (Crisis Management): Η περίπτωση της BP
7.Διαχείριση κρίσεων Συγγραφείς: Richard Luecke, Larry Barton Σειρά: Harvard Business Essentials: Μάνατζμεντ & Στρατηγική Επιχειρήσεων