Η μεγάλη «σφαγή» των αρουραίων στο Ανόι το
1902 .Όταν μια
προσπάθεια
επίλυσης ενός προβλήματος επιδεινώνει
το
ίδιο το πρόβλημα.
*
Γιάννης Στάθης Iούνιος 2021
Ο Paul Doumer προσγειώθηκε στο Βιετνάμ, ελπίζοντας να
“ξαναζωντανέψει» την καριέρα του. Η
θητεία του ως υπουργού Οικονομικών της Γαλλίας ήταν αποτυχημένη. Η θητεία του
διήρκησε μόνο ένα χρόνο. Αυτή ήταν η δεύτερη ευκαιρία του. Έφτασε το 1897. Το
Βιετνάμ ήταν ακόμη γαλλική αποικία.
Η κύρια αποστολή του Doumer ήταν να μετατρέψει το Βιετνάμ σε ένα κράτος το οποίο θα
δημιουργούσε κέρδη. Θα το έκανε κυρίως μέσω της φορολογικής πολιτικής
και της αύξησης των εξαγωγών. Η
άλλη του αποστολή ήταν να βιομηχανοποιήσει το Ανόι, τόσο για να προβάλλει τη
γαλλική επιτυχία σε αυτήν την περιοχή όσο και για να κάνει την περιοχή πιο
ελκυστική για επιχειρηματίες και τουρίστες. Το Ανόι επρόκειτο να γίνει σύμβολο
της γαλλικής αρετής.
Μια πόλη χωρίς σωστή διαχείριση απορριμμάτων και αποβλήτων δεν θα μπορούσε ληφθεί ποτέ σοβαρά υπόψη. Ο Ντάμερ ξόδεψε
τεράστια χρηματικά ποσά για να εγκαταστήσει
10 μίλια αποχετεύσεων σε όλο το Ανόι. Αυτό ήταν αρχικά μια επιτυχία και
ένα βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.
Ωστόσο, δημιούργησε άθελα
του ένα μοναδικό «οικοσύστημα» για αρουραίους. Δημιούργησε, ακούσια, δέκα μίλια δροσερού, σκοτεινού παραδείσου, όπου τα τρωκτικά
θα μπορούσαν να αναπαράγονται χωρίς το φόβο
των αρπακτικών. Τα απωθητικά ανθρώπινα απόβλητα τα οποία απομακρύνονταν από αυτούς τους αγωγούς, ήταν μια όαση για τα
τρωκτικά.. Μπορούσαν να κινηθούν ελεύθερα ,να τραφούν και να αναπαραχθούν εκθετικά. Εγκυκλοπαιδικά
αναφέρουμε ότι Οι αρουραίοι φτάνουν στη
σεξουαλική ωριμότητα σε ένα μήνα. Ένα θηλυκός
αρουραίος μπορεί να έχει γέννες
10-12 αρουραίων έξι φορές σε ένα έτος.
Οι ντόπιοι και οι αξιωματούχοι
άρχισαν να παρατηρούν αρουραίους οι οποίοι έβγαιναν από τους υπονόμους. Το
πρόβλημα έγινε πολύ σοβαρό . Το αποτέλεσμα ήταν οι αρουραίοι να πολλαπλασιαστούν
εκθετικά - και στη συνέχεια φυσικά να
εμφανιστούν στην επιφάνεια.
Η γαλλική διοίκηση είχε αποτύχει
. Η αναποτελεσματικότητα έγινε σοβαρό πρόβλημα «εικόνας» για τη Γαλλία. Αντί να προβληθεί
η ικανότητα των Γάλλων να εκσυγχρονίζουν
ένα έθνος του τρίτου κόσμου, τελικά έχτισαν μια περιοχή «διακοπών και αναπαραγωγής» για αρουραίους. Το δίκτυο αποχέτευσης έπρεπε να μειώσει τις ασθένειες
και όχι να τις εξαπλώσει.
Ο Ντάμερ ανέλαβε άμεση δράση . Επινοήθηκε
μια λύση. Οι κυνηγοί αρουραίων του Βιετνάμ, που προσλήφθηκαν από την αποικιακή
κυβέρνηση, θα κατέβαιναν στους υπονόμους για να κυνηγήσουν τους αρουραίους και
θα πληρώνονταν για τον καθένα που θα εξόντωναν . Και έτσι ξεκίνησε η σφαγή των
μεγάλων αρουραίων του Ανόι.
Οι ομάδες σκότωσαν αρχικά μερικές
εκατοντάδες τρωκτικά την ημέρα. Μέσα σε λίγους μήνες, σκότωναν περισσότερα από 10.000
τρωκτικά την ημέρα. Ωστόσο ακόμη και με
αυτή την επιτυχία τους, ο πληθυσμός των τρωκτικών δεν φάνηκε να αναχαιτίζεται.
Το κυνήγι αρουραίων δεν ήταν
εύκολο. Ακολουθεί μια αναφορά από το
έγγραφο του ιστορικού Vann σχετικά
με την εξόντωση των αρουραίων «Κάποιος
έπρεπε να εισέλθει στο σκοτεινό και σφιχτό σύστημα αποχέτευσης, να περάσει από
τα ανθρώπινα απόβλητα σε διάφορες μορφές αποσύνθεσης και να κυνηγήσει ένα
σχετικά άγριο ζώο που θα μπορούσε να μεταφέρει ψύλλους με τη βουβωνική πανούκλα
ή άλλες μεταδοτικές ασθένειες. Δεν πρόκειται καν να αναφέρουμε την πιθανή
ύπαρξη πολλών άλλων επικίνδυνων ζώων, όπως φίδια, αράχνες και άλλα πλάσματα,
που κάνουν το δέρμα αυτού του συγγραφέα να σέρνεται με άγχος. "
Τελικά, οι άποικοι
συνειδητοποίησαν ότι, ακόμη και με αυτόν τον μικρό στρατό αμειβόμενων εξολοθρευτών
αρουραίων, δεν κατάφεραν να αντιμετωπίσουν
το πρόβλημα … .
Ο Νταμέρ προχώρησε στο σχέδιο Β,
προσφέροντας σε κάθε ιδιώτη την ευκαιρία να μπει στο κυνήγι. Ορίστηκε μια
αμοιβή - ένα Σεντ ανά αρουραίο - και το
μόνο που έπρεπε να κάνει κάποιος ήταν να
παραδώσει την ουρά αρουραίου στα
δημοτικά γραφεία. Με αυτόν τον τρόπο, οι αρχές δεν κατακλύστηκαν από τα ογκώδη πτώματα
αρουραίων.
Οι Γάλλοι ήταν ιδιαίτερα
ευχαριστημένοι με αυτή τη λύση , επειδή πίστευαν ότι ενθάρρυναν την επιχειρηματικότητα
στο Βιετνάμ. Και στην αρχή η δράση ,
φαινόταν να λειτουργεί. Ουρές «κυνηγών «
σχηματίστηκαν . Η γαλλική εφευρετικότητα είχε κερδίσει ξανά!!
Αλλά τότε άρχισαν να εμφανίζονται
αλλοπρόσαλλες εικόνες , σε όλη την πόλη:
Αρουραίοι, ζωντανοί και υγιείς, να τρέχουν χωρίς τις ουρές τους.
Αποδείχθηκε ότι οι κυνηγοί προτιμούσαν να ακρωτηριάσουν την ουρά ενός
ζωντανού ζώου παρά να εξοντώσουν έναν
υγιή αρουραίο, ικανό να αναπαραγάγει και να δημιουργήσει περισσότερους
αρουραίους με αυτές τις «πολύτιμες» ουρές. Υπήρξαν επίσης
αναφορές για λαθρεμπόριο αρουραίων στην
πόλη. Οι επιθεωρητές υγείας ανακάλυψαν, στην ύπαιθρο ,στα περίχωρα του Ανόι,
αναδυόμενες αγροτικές επιχειρήσεις οργανωμένες στην αναπαραγωγή αρουραίων.
Ο Ντάμερ γνώριζε ότι η
ακολουθούμενη πολιτική ήταν μια
αποτυχία. Η επιχειρηματική νοοτροπία που ήλπιζε να ενσταλάξει ,είχε δουλέψει αντίστροφα…Η
πραγματικότητα της συνύπαρξης με τους
αρουραίους, γεγονός που οδήγησε σε πολλές σημαντικές επιδημίες.
Η σφαγή του Hanoi Rat και τα επακόλουθά της αναφέρονται συχνά
ως The Cobra Effect, όπου μια λύση επιδεινώνει μόνο ένα
πρόβλημα. Ο όρος προήλθε από την Ινδία υπό πολύ παρόμοιες συνθήκες, όπου
εκπονήθηκε μια πολιτική για να απαλλαγούν από τις κόμπρα και, με τη σειρά της ,
δημιούργησε περισσότερες κόμπρες
Και στις δύο περιπτώσεις, η
διακοπή της πολιτικής είχε ως αποτέλεσμα τη μαζική απελευθέρωση των αρουραίων
και των φιδιών οδηγώντας σε προσωρινή
αύξηση του προβλήματος.
H παραπάνω ιστορία έχει γίνει το
παράδειγμα όπου, όταν μια προσπάθεια επίλυσης ενός προβλήματος επιδεινώνει το
ίδιο το πρόβλημα που σκόπευαν να επιλύσουν οι υπεύθυνοι …
Το «φαινόμενο της κόμπρας» εμφανίζεται όταν τα κίνητρα που έχουν
σχεδιαστεί για την επίλυση ενός προβλήματος καταλήγουν να επιβραβεύουν τους
ανθρώπους οι οποίοι με τις δράσεις τους
το επιδεινώνουν. Ο όρος χρησιμοποιείται για να δείξει πώς η εσφαλμένη
διέγερση στα οικονομικά και την πολιτική μπορεί να προκαλέσει δυσάρεστες ακούσιες συνέπειες. Είναι επίσης γνωστό ως το διεστραμμένο
κίνητρο*.
Ο Ντάμερ, επέστρεψε στη Γαλλία, όπου ανακηρύχτηκε ως ο πιο αποτελεσματικός Γενικός Κυβερνήτης
της Ινδοκίνας μέχρι σήμερα. Ολοκλήρωσε την σταδιοδρομία του ως Πρόεδρος της
Γαλλικής Δημοκρατίας
Οποιαδήποτε ομοιότητα με
σημερινές καταστάσεις είναι μάλλον συμπτωματική…
Γιάννης Στάθης
Ιούνιος 2021
Ένα διεστραμμένο κίνητρο είναι ένα
κίνητρο που έχει ένα ακούσιο και ανεπιθύμητο αποτέλεσμα που έρχεται σε αντίθεση
με τις προθέσεις των σχεδιαστών του. Το φαινόμενο κόμπρα είναι το πιο άμεσο
είδος διεστραμμένου κινήτρου, συνήθως επειδή το κίνητρο επιβραβεύει ακούσια
τους ανθρώπους για την επιδείνωση του προβλήματος .Ο όρος χρησιμοποιείται για
να δείξει πώς η εσφαλμένη διέγερση στα οικονομικά και την πολιτική μπορεί να
προκαλέσει ακούσιες συνέπειες
* The Great Hanoi Rat Massacre of 1902 Did Not Go as Planned Instead
of disappearing, the pesky rodents proliferated.
