Η πλάνη της αυταρέσκειας
και η «ατομική» … ευθύνη …. των πεύκων τα οποία δυστυχώς δεν άντεξαν το βάρος του χιονιού…
Του Γιάννη Στάθη
Η πλάνη της αυταρέσκειας είναι μια τάση ερμηνείας των γεγονότων. Ειδικότερα σημαίνει
ότι αποδίδουμε τις επιτυχίες στον εαυτό
μας, ενώ τις αποτυχίες σε εξωγενείς παράγοντες.* . Σίγουρα, οι περισσότεροι από εμάς μπορούμε
να σκεφτούμε πράγματα που έχουμε κάνει και να «καυχηθούμε» ότι όταν όλα πάνε
σύμφωνα με το σχέδιο, αυτό οφείλεται σαφώς στην «αναμφισβήτητη» ικανότητά μας. Ωστόσο όταν τα πράγματα δεν πάνε σύμφωνα με το σχέδιο,
σαφώς «έφταιξε η κακιά η ώρα» , η κλιματική αλλαγή , το κακό ριζικό μας , οι
άλλοι , οι προηγούμενοι… Ατέλειωτη λίστα με φταίχτες…
Το βασικότερο χαρακτηριστικό της μετριότητας και της
ανεπάρκειας είναι ότι , το τυχαίο
θετικό γεγονός παρουσιάζεται, ως αποτέλεσμα,
ενδελεχούς και σε βάθος σχεδιασμού,
σωστών δράσεων, συστηματικής οργάνωσης και ορθής στελέχωσης… Καριέρες χτίστηκαν με την επικοινωνιακή υπερπροβολή τυχαίων θετικών γεγονότων. Και για να μην αδικήσουμε
κανέναν όχι φυσικά μόνο στο κράτος αλλά και στον ιδιωτικό τομέα. Φυσικά το
γεγονός ότι η νέα κατάρρευση ξαναέφερε
στην επιφάνεια την γύμνια του κράτους , δεν κάνει τους προηγούμενους καλύτερους
ή αποτελεσματικότερους.. Στις εξετάσεις έχουν διαχρονικά αποτύχει όλοι…
Τι γίνεται όμως όταν τελειώσει η τύχη … Τι γίνεται όταν πραγματοποιηθεί το
ραντεβού της ανεπάρκειας με την σκληρή πραγματικότητα…?
Η Ελλάδα είναι μια χώρα η οποία βασίζεται στο φιλότιμο
και την αυταπάρνηση αλλά όχι στον προγραμματισμό στο σχεδιασμό την μέθοδο και το σύστημα. Η χώρα μας είναι ένα κράτος
φτωχό το οποίο προσπαθεί να ορθοποδήσει, μετά από μια ασύλληπτη δεκαετή οικονομική κρίση και φυσικά την καταστροφική κρίση της πανδημίας του κορονοιου. Ατυχώς , διαχρονικά, η πολιτική
ηγεσία διοικεί ένα κράτος το οποίο βρίσκεται διαρκώς στα όρια αντοχής του. Οι
κυβερνώντες γνωρίζουν πολύ καλά την κατάσταση
των υποδομών της χώρας , αλλά και της αποτελεσματικότητας του κρατικού
μηχανισμού.
Οποτεδήποτε συνέβη στη χώρα μας γεγονός, όπως πλημμύρες , ναυάγια , πυρκαγιές
,καταιγίδες, θεομηνίες ,σεισμοί, εθνικές κρίσεις τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά
…. Το ελληνικό μοντέλο διαχείρισης κρίσης βασίστηκε και βασίζεται σε δυνάμεις
όπως , συγκυρία ,σύμπτωση , «επίκληση θείων δυνάμεων» , λήθη-κοντή μνήμη , τύχη
(θεότητα της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας) και ότι μπορεί κανείς να φανταστεί
εκτός από πρόβλεψη, σχεδιασμό ,οργάνωση ,εκπαίδευση και σχέδιο δράσης. Και
φυσικά εάν μελετηθεί η επόμενη ημέρα , οι ευθύνες ανήκουν στους προηγούμενους ,
και οπουδήποτε άλλου εκτός από αυτούς φυσικά που έχουν την ευθύνη..
Φυσικά δεν πρέπει να συγχέουμε τα αποτελέσματα τα οποία απορρέουν από τον
επαγγελματισμό, τον ηρωισμό και την αυταπάρνηση ορισμένων αποτελεσματικών
στελεχών , με την ανεπάρκεια του κράτους και του πολιτικού συστήματος. Και για
να μην είμαστε άδικοι , ούτε ο ιδιωτικός τομέας στη χώρα μας έχει επιδείξει
ικανοποιητικές επιδόσεις…
Από το κάδρο των ευθυνών πρέπει οπωσδήποτε να εξέλθουν, εναερίτες ,πυροσβέστες,
στρατιωτικοί, αστυνομικοί και υπάλληλοι οι οποίοι όπως πάντα με αυτοθυσία έδωσαν το είναι τους
για να σώσουν την χαμένη «αξιοπρέπεια» του κράτους…
Όλοι οι άλλοι απέτυχαν παταγωδώς..
Και το κόστος της αποτυχίας είναι για μια ακόμη φορά τεράστιες ζημιές…και
η χαμένη τιμή του κρατικού μηχανισμού…
Η κακοκαιρία «Μήδεια», σάρωσε την πρωτεύουσα. Και για μια
ακόμη φορά κατέδειξε την πλήρη αδυναμία του κράτους να αντεπεξέλθει σε σοβαρές
καταστάσεις. Η «Μήδεια», έπληξε σφοδρά
την Αττική και την Εύβοια . Οι πολίτες
θα περίμεναν πως μετά από την συσσωρευμένη πείρα των τελευταίων ετών, ο
κρατικός μηχανισμός και οι κυβερνώντες θα είχαν λάβει κάποια μέτρα, τουλάχιστον
για να διασφαλίσουν τα στοιχειώδη.
Οι καταστροφές από τις πτώσεις των δέντρων στο δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικού
ρεύματος είναι τεράστιες. Ολόκληρα προάστια αποκλείστηκαν αμέσως. Χωρίς
θέρμανση, χωρίς ηλεκτρικό, οι πολίτες βρέθηκαν σε δεινή θέση. Οι πολίτες αυτοί
πρέπει να απολαμβάνουν κυρίως σε αυτές τις δύσκολες ώρες τη διασφάλιση της
παροχής υπηρεσιών που το κράτος οφείλει να τους εξασφαλίσει.
Οι πολιτικοί λόγοι για την αποτυχία είναι πολλοί. Ίσως όμως
ο πιο σημαντικός, είναι η μόνιμη υπερβολή
της επικοινωνιακής διαχείρισης. Η υπερβολή στην προβολή των επιτυχιών της κυβέρνησης. Οι ατέλειωτοι ύμνοι. Όλα αυτά
δημιούργησαν μια έκρηξη αλαζονείας , αυτοπεποίθησης και ψευδαίσθησης ικανότητας
και αποτελεσματικότητας . Δυστυχώς οι ψευδαισθήσεις των επιτυχιών μετασχηματίστηκαν σε αλαζονεία. Υπήρξε αφελής και επιπόλαιη πολιτική-επικοινωνιακή
διαχείριση, η οποία ήταν απολύτως βέβαιο
ότι θα προσέκρουε με σφοδρότητα στον
σκληρό και αμείλικτο « τοίχο της πραγματικότητας».
Θεομηνίες συνέβαιναν και θα συμβαίνουν πάντα. Το ζητούμενο είναι ο τρόπος διαχείρισης των έκτακτων καταστάσεων με
τέτοιο τρόπο έτσι ώστε αυτές να αφήνουν τις λιγότερες πιθανές καταστροφές και
συνέπειες.
Κανένα κράτος στο κόσμο δεν μπορεί να διατηρεί ένα τεράστιο μηχανισμό, ικανό
να προλαμβάνει και να διαχειρίζεται οποιαδήποτε σφοδρό καιρικό φαινόμενο. Ωστόσο
δεν είναι αποδεκτό να καταρρέει η πρωτεύουσα της χώρας με μια σοβαρή χιονόπτωση…
Διακόσιες πενήντα χιλιάδες νοικοκυριά έμειναν χωρίς ρεύμα… Και μέχρι τώρα δεκάδες χιλιάδες
παραμένουν στο σκοτάδι και το κρύο..
Το Κράτος ωστόσο έπρεπε από την πρώτη στιγμή να είναι εκεί, στιβαρό,
σταθερό και οργανωμένο και να συντονίζει όλες τις δράσεις. Δυστυχώς όμως .. οι
διαπιστώσεις είναι άλλες.. Η γύμνια η ανεπάρκεια η αναποτελεσματικότητα του κρατικού μηχανισμού αποδείχθηκε και
αποδεικνύεται περίτρανα κάθε λεπτό που περνάει.
Αναμφισβήτητα υπάρχουν ευθύνες. Δίχως καμία αμφιβολία υπάρχουν υπεύθυνοι…
Δεν περιμένει κανείς φυσικά, να έχουν
την ευθιξία και να τις αναλάβουν. Θα κρυφτούν ξανά, όπως κρύβονται δεκαετίες
τώρα, πίσω από τα ακραία καιρικά και φυσικά φαινόμενα. Τις… θεομηνίες! Τη
δύναμη του χιονιά , της φωτιάς, των υδάτων και των ανέμων…. Και φυσικά πίσω από
την πολυπλοκότητα των αρμοδιοτήτων και των ευθυνών..
Για μια φορά ακόμα θα ακούσουμε πολλά, και φυσικά δεν θα γίνει απολύτως
τίποτα .
Η τύχη και η συγκυρία να μην βρεθεί
κανείς στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή σε συνδυασμό με «προσευχή και την
επίκληση των θειων δυνάμεων»(τις οποίες
τότε τις θυμόμαστε αλλά είναι αργά) είναι τα μόνα «μέσα» σωτηρίας στην Ελλάδα του
2021…
Είναι υποχρέωση των κυβερνώντων να ενημερώσουν τους πολίτες για τους λόγους
για τους οποίους η πολιτεία οδηγήθηκε για άλλη μια φορά σε αυτό το απόλυτο
φιάσκο.
..ή να θεωρήσουμε ότι μάλλον έφταιξαν τα πεύκα τα οποία δεν άντεξαν
το βάρος του χιονιού..και της κυβέρνησης….
Στην Ελλάδα οι υποδομές «δουλεύουν» μονό με ιδανικές και βολικές καιρικές συνθήκες….
Αθήνα 17 Φεβρουαρίου 2021
Υ.Γ. Παλαιότερα είχα δημοσιεύσει ένα κείμενο για την διαχείριση κρίσεων
στην Ελλάδα…. Πολύ φοβούμαι ότι και αυτή η εργασία αλλά και το παραπάνω κείμενο
εάν δημοσιευτεί τον επόμενο χρόνο πάλι
επίκαιρα θα είναι.
http://giannisstathis.blogspot.com/2018/05/blog-post_84.html
· Rolf Dobelli, author of the bestseller - "The Art of Thinking Clearly" explaining about Self Serving Bias
