«Τα μυστικά της
θάλασσας ξεχνιούνται στο ακρογιάλι.»
Γιώργος Σεφέρης
Όσο μεγαλώνω τόσο νιώθω, ότι μεγαλώνει και η αγάπη μου
για την θάλασσα. Πηγή ζωής ήταν ανέκαθεν
η θάλασσα για το χωριό μας. Μεγάλο σχολείο για όλους μας. Μεγάλοι ψαράδες πέρασαν από το χωριό και
μεταλαμπάδευσαν την τέχνη τους ,στους νεότερους.
Πλαταριά και θάλασσα, δύο λέξεις και δύο
έννοιες, βαθιά συνδεδεμένες.
Δεν θα μπορούσα λοιπόν να αντισταθώ στην
πρόκληση να ξαναζήσω την εμπειρία της επαφής με την θάλασσα με την βοήθεια και
προθυμία των ψαράδων της Πλαταριάς. Την
Μεγάλη Δευτέρα και την Μεγάλη Τρίτη «ταξίδεψα» με δύο συγχωριανούς και φίλους από τα παλιά, τον Τάσο και Θωμά, και
παρακολούθησα σαν μαθητής την τεχνική του ριξίματος και του μαζέματος των
διχτυών.
ΤΑΣΟΣ
Το
απόγευμα της Μεγάλης Δευτέρας επιβιβάστηκα με όλα τα ψηφιακά μου «σύνεργα» στον «ΣΠΥΡΟ», το καΐκι του Τάσου
Θεοδώρου. Τον Τάσο τον γνώρισα σαν
οικοδόμο, σοβατζή, επιχειρηματία, ναυτικό μα πάνω από όλα ως ψαρά.
«Η δουλειά
κοντά στην θάλασσα με έχει ωφελήσει σαν άνθρωπο, με ηρεμεί και με γαληνεύει»,
μας είπε ο Τάσος. Ανοιχτήκαμε στον
όρμο της Πλαταριάς και απλώσαμε το δίχτυ μήκους 3,5 χιλιομέτρων εύκολα και
απλά. «Τα ρεύματα και τα βάθη τα ξέρουμε εμπειρικά, δεν χρειαζόμαστε
μηχανήματα, ο άνεμος μας οδηγεί», πρόσθεσε ο Τάσος. Ο «ΣΠΥΡΟΣ» έχει το όνομα του πρώτου καϊκιού
του Τάσου το οποίο ήταν και πολύ γουρλίδικο για τον ίδιο. Κατασκευάστηκε στην Ιερισσό το 1998, έχει
μήκος 9 μέτρα, ιπποδύναμη 120 hp και μπορεί να αναπτύξει ταχύτητα 9
κόμβων. Ο Τάσος Θεοδώρου, 62 ετών σήμερα
έχει δύο κόρες και είναι ήδη παππούς.
Λατρεύει την θάλασσα και απ ότι αντιλήφθηκα, τον λατρεύει κι αυτή. «Αν
θέλεις να είσαι ψαράς, πρέπει να μάθεις να σέβεσαι την θάλασσα και να εκτιμάς
ότι σου δίνει».
Στην
ερώτηση μου , πως μπορεί κάποιος να νιώσει ότι είναι έτοιμος να γίνει ψαράς ,
μας ειπε την δικιά του ιστορία . «Δούλευα
με τον Κουκουρέτο ( Ψαράς θρύλος στην εποχή του) . Μου είπε τότε λοιπόν , ότι
θα είμαι έτοιμος την στιγμή που θα μπορώ να ράβω το δίχτυ μόνος μου !!»
ΘΩΜΑΣ
Νωρίς
το πρωί της Μεγάλης Τρίτης επιβιβάστηκα στην «ΑΡΓΩ», το καΐκι του Θωμά
Αναστασίου. Έτσι ήταν πάντα το όνομά της.
Ήρθε στην Πλαταριά από την Ραφήνα το 1996. Πανέμορφο σκαρί, λευκό για να σπάει η
μονοτονία του πελάγους. Μέγιστη ταχύτητα,
9 κόμβοι. Για την ιστορία η ΑΡΓΩ πρωταγωνιστεί κάθε χρόνο στην μεταφορά της
Αγίας Παρασκευής από το πανέμορφο και ομώνυμο ξωκλήσι στο λιμάνι της Πλαταριάς
.
Ο Θωμάς, ή ο «Ζορμπάς» όπως τον αποκαλώ εγώ,
είναι ψαράς από τα παιδικά του χρόνια.
Υπηρέτησε την θητεία του στο πολεμικό ναυτικό σαν ηχοεντοπιστής στα
αντιτορπιλικά. Αγαπά την θάλασσα και ζει
την ζωή σαν γνήσιος «Ζορμπάς». Έχει δύο γιους και διανύει την έκτη δεκαετία
της ζωής του.
Στην
δράση τώρα . Με χαμηλή ταχύτητα πλησιάσαμε το «καλαδούρι» στα μέσα του όρμου
και με μαγικές κινήσεις ο Θωμάς ,πέρασε το δίχτυ στις ανέμες και ξεκίνησε το
μάζεμα. Η τέχνη και η μαεστρία ήταν
εξαιρετική όπως επίσης καλή ήταν και η ψαριά. «Δύσκολο μεροκάματο, πολλές φουρτούνες, αντίξοες συνθήκες, υγρασία και
αλμύρα», σχολίασε ο Θωμάς. «Ωστόσο
τίποτα δεν συγκρίνεται με την μαγεία και τα χρώματα του κόλπου της Πλαταριάς.» Και να μην ξεχάσω να αναφέρω ότι σαν γνήσιος
Ζορμπάς , λατρεύει το ούζο! Μου υποσχέθηκε δε , ότι το καλοκαίρι θα μου δείξει
την τεχνική της απόλαυσης του ούζου!
Επιστρέψαμε
στο λιμάνι της Πλαταριάς. Η αλήθεια
είναι ότι όλα μου φάνηκαν πολύ εύκολα
και απλά. Για να είμαστε όμως
ειλικρινείς, αυτή η ευκολία ήταν η συμπυκνωμένη
εμπειρία 10ετιών.
Το
συμπέρασμά μου, το οποίο απλά επιβεβαίωσε την πεποίθησή μου, ήταν ότι οι
ψαράδες είναι άνθρωποι μεγαλωμένοι με την θάλασσα. Λιγομίλητοι, απόλυτοι, με καυστικό χιούμορ,
σου δίνουν την αίσθηση ότι στις φλέβες του κυλάει νερό της θάλασσας.
ΛΙΓΑ
ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΞΥΛΙΝΑ ΣΚΑΡΙΑ
Από
μικρός αγαπούσα τα ξύλινα σκαριά .Συγκεκριμένα , «η Θεοδωρούλα» η βάρκα του
παππού μου και του θείου μου ΚίτσοΘωμά (Πατέρα του Θωμά) ήταν το μεγάλο μου
μεράκι. Αυτή η αγάπη με έκανε στην πορεία να ασχοληθώ με την εξελιξη των
ξύλινων σκαριών . Συνεπώς για την πληρότητα της παρουσίασης θα αναφερθώ συνοπτικά σε αυτή την κληρονομιά
.
Η
Ελλάδα είναι μία χώρα με μεγάλη ναυτική παράδοση και κληρονομιά. Η ξυλοναυπηγική είναι μία από τις
σημαντικότερες παραδοσιακές τέχνες που οι ρίζες τους χάνονται βαθιά μέσα στον
χρόνο. Η ναυπηγική τέχνη αναδείχτηκε και
στην χώρα μας δίνοντας ζωή σε αμέτρητα ξύλινα σκαριά. Τα ξύλινα καΐκια είναι έργα μαστοριάς, γνώσης
και εμπειρίας που αποκτήθηκε στο πέρασμα των αιώνων. Δυστυχώς, η εξέλιξή της σταματάει απότομα και
θα έλεγα άδοξα στις μέρες μας.
Η
έλευση και η ολοκληρωτική επικράτηση του
πλαστικού δυστυχώς κατέστησε την επιλογή του ξύλινου σκάφους χρονοβόρα και
ασύμφορη. Ένα σημαντικό κομμάτι της
ναυτικής μας παράδοσης σήμερα βυθίζεται
μέχρι να το αποσυνθέσει η θάλασσα και ο χρόνος.
Αναντικατάστατη
ήταν η εμπειρία που είχα την τύχη να ζήσω.
Ήξερα τους δύο φίλους σαν συγχωριανούς αλλά όχι σαν ψαράδες. Γνώρισα δύο ανθρώπους που διαβάζουν τις
διαθέσεις της θάλασσας, ακολουθούν μονοπάτια και δρόμους που μόνο αυτοί
βλέπουν. Τα μάτια τους και η ακοή τους
προσανατολίζονται από τους ανέμους.
Γνωρίζουν τα νερά της Πλαταριάς όπως την γειτονιά τους!
Τους ευχαριστώ και ελπίζω σύντομα σε επόμενη
πρόσκληση.
Γιάννης
Στάθης ( μαθητευόμενος ψαράς)!
