Η πλάνη McNamara ( McNamara fallacy)

 Η πλάνη McNamara ( McNamara fallacy)

     Η πλάνη McNamara ( McNamara fallacy ,επίσης γνωστή ως ποσοτική πλάνη) έλαβε το όνομά της από τον Robert  McNamara 1,  πρόεδρο της Ford Motor Company και στη συνέχεια Υπουργό Άμυνας των ΗΠΑ από το 1961 έως το 1968 . Αναφέρεται στη διαδικασία λήψης απόφασης η οποία βασίζεται αποκλειστικά σε ποσοτικές παρατηρήσεις (ή μετρήσεις) και την παράβλεψη όλων των άλλων παραμέτρων. Ο Robert McNamara σπούδασε στο Harvard School of Business. εργάστηκε για την εταιρεία Ford βοηθώντας την να ανακτήσει τις απώλειες και να επιτύχει εξαιρετικές επιδόσεις. Αυτό το πέτυχε με σχολαστική ανάλυση δεδομένων. Αυτός και τα μέλη της ομάδας του θεωρούνταν τα «whiz boys» που μπορούσαν να ανατρέψουν οποιαδήποτε κατάσταση με προτάσεις βασισμένες στην ανάλυση δεδομένων. Δεδομένου του ιστορικού του, διορίστηκε Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ κατά τη διάρκεια του πολέμου του Βιετνάμ. Η στρατηγική του McNamara για την επικράτηση στον πόλεμο βασίστηκε στο μοντέλο το οποίο ανέπτυξε στη Ford, όπου τα πάντα μετρήθηκαν και ποσοτικοποιήθηκαν.

      Η πλάνη McNamara ,συσχετίζεται πολύ συχνά με τον πόλεμο του Βιετνάμ, όπου η ανάλυση του πολέμου περιορίστηκε σε ένα μαθηματικό μοντέλο: Με την αύξηση των εκτιμώμενων θανάτων του εχθρού και την ελαχιστοποίηση των δικών του, η νίκη θεωρείτο εξασφαλισμένη. Οι επικριτές αυτής της προσέγγισης σημειώνουν ότι ο ανταρτοπόλεμος, η ευρεία αντίσταση και οι αναπόφευκτες ανακρίβειες στις εκτιμήσεις των εχθρικών απωλειών τελικά κατέρριψαν αυτό το μοντέλο.

     Ο Ταξίαρχος της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ Edward Lansdale 3 φέρεται να είπε στον McNamara,  ότι δεν έλαβε υπόψη τα συναισθήματα του αγροτικού βιετναμέζικου λαού. Ο McNamara σημείωσε την διαπίστωση του Landsdale στη λίστα του με μολύβι, ωστόσο μετά το έσβησε και είπε στον Lansdale ότι δεν μπορούσε να το μετρήσει, επομένως δεν πρέπει να είναι σημαντικό.

       Όσον αφορά την ιστορική περίοδο του πολέμου στο Βιετνάμ τώρα. Ο στόχος του πολέμου δεν ήταν για τις ΗΠΑ να καταλάβουν εδάφη του εχθρού, αλλά μάλλον να αποτρέψουν την κομμουνιστική κυριαρχία στη Νοτιοανατολική Ασία. Αυτό παρουσίαζε έναν υποκειμενικό και πολύπλοκο στόχο για τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο οποίος περιπλέκεται περαιτέρω από το γεγονός ότι οι ΗΠΑ δεν σκόπευαν να εισβάλουν στο Βόρειο Βιετνάμ και να καταλάβουν τη χώρα. Αυτό έθεσε το ερώτημα πώς οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να διεκδικήσουν τη νίκη σε έναν πόλεμο με τόσο διφορούμενους στόχους, ειδικά στην εποχή της κάλυψης του πολέμου από τα μέσα ενημέρωσης.

      Γνωστός για την εξάρτησή του στους αριθμούς και τις μετρήσεις για την επίλυση προβλημάτων, ο McNamara εισήγαγε μετρήσεις για τη απεικόνιση της προόδου και της νίκης στον πόλεμο του Βιετνάμ. Αυτές οι μετρήσεις περιλάμβαναν τον αριθμό των νεκρών στρατιωτών, τον αριθμό και την ισχύ των βομβαρδισμών, τα όπλα που κατασχέθηκαν και τις απώλειες στρατευμάτων, μεταξύ άλλων. Ωστόσο, αυτό το οποίο απουσίαζε από αυτές τις μετρήσεις ήταν η συνεκτίμηση του ηθικού και της πίστης στον αγώνα του αγροτικού Βιετναμέζου λαού

      Η αποτυχία να συμπεριληφθούν μετρήσεις οι οποίες αναφέρονταν σε ποιοτικά στοιχεία καθώς και η ύπαρξη ενός ελαττωματικού συστήματος επιβράβευσης διοικητών το οποίο βασίζονταν αποκλειστικά και μόνο στην επίτευξη ποσοτικών στόχων έγινε γνωστή ως πλάνη McNamara. Τελικά, αυτό συνέβαλε αποφασιστικά στην ήττα των ΗΠΑ στον πόλεμο του Βιετνάμ. Από αυτή την εμπειρία αντλήθηκαν διδάγματα και στους πόλεμους που ακολούθησαν, όπως το Ιράκ και το Αφγανιστάν, δόθηκε μεγαλύτερη έμφαση στην «κατάκτηση καρδιών και μυαλών» για να αποφευχθεί η επανάληψη των ίδιων λαθών.

      Τα μειονεκτήματα της « μανίας»  με τους αριθμούς και τους δείκτες του McNamara έδωσαν το όνομα σε μια στατιστική παθολογία γνωστή ως "McNamara's Fallacy". Η πλάνη του McNamara επισημάνθηκε για πρώτη φορά στο «Εταιρικές Προτεραιότητες: Μια συνεχής μελέτη των νέων απαιτήσεων στις επιχειρήσεις» του Daniel Yankelovich το 1972. Ειδικότερα :

-"Το πρώτο βήμα είναι να μετρήσετε οτιδήποτε μπορεί να μετρηθεί εύκολα.

-Το δεύτερο βήμα είναι να αγνοήσετε αυτό που δεν μπορεί εύκολα να μετρηθεί ή να του δώσετε μια αυθαίρετη ποσοτική τιμή.  Αυτό είναι τεχνητό και παραπλανητικό

- Το τρίτο βήμα είναι να υποθέσουμε ότι αυτό που δεν μπορεί να μετρηθεί εύκολα δεν είναι πραγματικά σημαντικό.  Αυτό είναι τύφλωση.

-Το τέταρτο βήμα είναι να πούμε ότι αυτό που δεν μπορεί να μετρηθεί εύκολα στην πραγματικότητα δεν υπάρχει. Αυτό είναι αυτοκτονία." *

 

         Αναπόφευκτα στη χάραξη στρατηγικής και πολιτικής, η υποκειμενικότητα θεωρείται συχνά ως κακή παράμετρος και η αντικειμενικότητα ως καλή. Αν κάποιος είναι αντικειμενικός, πρέπει να έχει κάτι αντικειμενικό να μετρήσει και να ελέγξει. Και αυτό αναμφισβήτητα απαιτεί αριθμούς και στατιστικά μοντέλα.

          Ο συνδυασμός και ο συσχετισμός των ποσοτικών και ποιοτικών στοιχείων αναπτύσσουν φυσικούς ελέγχους και ισορροπίες. Οι ποιοτικές πληροφορίες μας κάνουν να κατανοήσουμε  τους αριθμούς οι οποίοι πρέπει να μετρηθούν. Με τη σειρά τους, οι αριθμοί μας βοηθούν να εντοπίσουμε ασυνέπειες στις ποιοτικές πληροφορίες.

 

 Γιάννης Στάθης. 

 Μάρτιος 2024

 

1.Ρόμπερτ Μακναμάρα (αγγλικά: Robert Strange McNamara; 9 Ιουνίου 1916 – 6 Ιουλίου 2009) ήταν Αμερικανός επιχειρηματίας και ο όγδοος Υπουργός Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, υπηρετώντας από το 1961 έως το 1968 υπό τους Προέδρους Τζον Φ. Κένεντι και Λύντον Τζόνσον. Έπαιξε σημαντικό ρόλο στην κλιμάκωση της εμπλοκής των Ηνωμένων Πολιτειών στον πόλεμο του Βιετνάμ.[15] Ο Μακναμάρα ήταν υπεύθυνος για τη θέσπιση της ανάλυσης συστημάτων στη δημόσια πολιτική, η οποία εξελίχθηκε στον κλάδο που είναι γνωστός σήμερα ως ανάλυση πολιτικής.

 2. Daniel Yankelovich (December 29, 1924 – September 22, 2017) was an American public opinion analyst and social scientist.[1]

 3.Edward Geary Lansdale (February 6, 1908 – February 23, 1987)[1] was a United States Air Force officer until retiring in 1963 as a major general before continuing his work with the Central Intelligence Agency (CIA). Lansdale was a pioneer in clandestine operations and psychological warfare.

 1. Rosenzweig P. McNamara and the evolution of modern management. [Last accessed on 2022 Jul 29];Harvard Business Review. 91(2010):87–93. 

 2. Yankelovich D. Corporate Priorities: A Continuing Study of the New Demands on Business. Stanford, CT: Yankelovich Inc; 1972.

Photo. Διαδίκτυο

read more

Οι ψυχολογικές συνέπειες του κακού χρέους.*

 Οι ψυχολογικές συνέπειες του κακού χρέους.*

Του Γιάννη Στάθη**

 «Οι πιστωτές έχουν καλύτερη μνήμη από τους οφειλέτες»

Βενιαμίν Φραγκλίνος

           Στους περισσότερους ανθρώπους ο όρος «χρέος» φέρνει αρνητικούς συνειρμούς και έχει συνδεθεί έντονα με την τελευταία δεκαετία.  Η κατανόηση των ψυχολογικών επιπτώσεων του χρέους είναι ουσιαστική γιατί δίνει έμφαση στην αξία της χρηματοοικονομικής παιδείας και του συνετού δανεισμού. Διεθνείς έρευνες έχουν γίνει με στόχο την σε  βάθος εξερεύνηση του πολύπλοκου πλέγματος συναισθημάτων και ενεργειών που περιβάλλουν τον δανεισμό , το χρέος και τις οικονομικές υποχρεώσεις . 

            Το συμπέρασμα είναι ότι   το  κακό χρέος  αναμφισβήτητα , μπορεί να έχει σημαντική επίδραση στην ψυχική μας υγεία . Όταν η συνεχής πίεση των οικονομικών υποχρεώσεων και το άγχος της εκπλήρωσης των πληρωμών, κυριαρχεί στην καθημερινότητα, μπορεί να έχει αντίκτυπο στο επίπεδο άγχους, και στη διάθεσή μας. Πρόκειται για ένα «βάρος» το οποίο μπορεί να επηρεάσει ακόμη και την αυτοεκτίμησή μας, κάνοντάς μας να νιώθουμε ανασφαλείς, ανεπαρκείς και ανήμποροι.

             Το κακό χρέος δεν είναι μια κατάσταση στην οποία καταλήγει κάποιος σκόπιμα και συνήθως  είναι ιδιαίτερα επώδυνη . Πραγματοποιώντας  μικρά βήματα προς τα εμπρός, είναι μια διαδικασία η οποία μπορεί να μας βοηθήσει να νιώσουμε ξανά μια αίσθηση κατεύθυνσης, να ανακτήσουμε τον έλεγχο και να μειώσουμε το άγχος για να πραγματοποιήσουμε μια καλύτερη ισορροπία μεταξύ της υγείας και των υποχρεώσεων μας.

               Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι το χρέος επηρεάζει σημαντικά τις ψυχικές και συναισθηματικές καταστάσεις των ανθρώπων και  δίχως αμφιβολία δεν πρόκειται  μόνο για οικονομικό μέγεθος . Το να έχεις πολλά χρέη μπορεί να προκαλέσει μεγάλη ένταση και άγχος. Φοβούμενοι τις συνέπειες της καθυστερημένης πληρωμής ή την αδυναμία εκπλήρωσης των οικονομικών τους υποχρεώσεων, οι άνθρωποι συχνά βρίσκονται σε κατάσταση διαρκούς ανησυχίας.

                Το συναισθηματικό βάρος το οποίο προκαλεί  το χρέος είναι μια διαφορετική , ωστόσο  σημαντική ψυχολογική πτυχή του χρέους. Πολλοί άνθρωποι νιώθουν συστολή  και τύψεις για το χρέος τους, επειδή μπορεί να το βλέπουν ως ένδειξη της δικής τους αποτυχίας ή ως απόδειξη των αλόγιστων δαπανών τους ή κακών επιλογών τους . Αυτή η συναισθηματική επιβάρυνση μπορεί να δημιουργήσει έναν φαύλο κύκλο στον οποίο το άγχος από το χρέος βλάπτει την ικανότητα κάποιου να διαχειρίζεται τα χρήματά του με σύνεση ή να παίρνει συνετές οικονομικές αποφάσεις.

                 Η ψυχολογία του χρέους αγγίζει επίσης το ευρύτερο πολιτιστικό και κοινωνικοοικονομικό υπόβαθρο. Οι άνθρωποι μπορεί να δημιουργήσουν χρέη χωρίς να κατανοούν πλήρως τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις οι οποίες οφείλονται στον καταναλωτισμό και την πίεση να ανταποκριθούν στις προσδοκίες της κοινωνίας. Η δυναμική του χρέους περιπλέκεται περαιτέρω από την τάση για ταχεία ικανοποίηση να υπερισχύει της ανάγκης για οικονομική υπευθυνότητα .

                 Από την άλλη πλευρά, η αποτελεσματική  εξυπηρέτηση του χρέους μπορεί να προκαλέσει ανακούφιση. Η υπέρβαση οικονομικών εμποδίων μπορεί να αυξήσει την αυτοπεποίθηση και να αποκαταστήσει την αίσθηση του οικονομικού ελέγχου, τα οποία και τα δύο έχουν σημαντική επίδραση  στην ψυχική υγεία. Οι άνθρωποι μπορούν να λάβουν συνετές οικονομικές αποφάσεις, να ζητήσουν βοήθεια όταν τη χρειάζονται και τελικά να εργαστούν για την επίτευξη τόσο οικονομικής όσο και συναισθηματικής ευημερίας έχοντας επίγνωση αυτών των ψυχολογικών πολυπλοκοτήτων.

 

Επιλογές και στρατηγικές με στόχο  τη μείωση του χρέους.

Η μείωση και η αποπληρωμή  του χρέους απαιτεί μια συνολική προσέγγιση η οποία  συνδυάζει τόσο πρακτικές στρατηγικές κυρίως όμως  αλλαγή νοοτροπίας. Το κλειδί για τη διαχείριση του χρέους είναι να εστιάσει κανείς  σε αυτό που μπορείτε να ελέγξει . Ανάπτυξη συνηθειών, μάθηση και δέσμευση για τη λήψη υλοποιήσιμων  οικονομικών αποφάσεων.

Δημιουργία  ενός  λεπτομερούς  προϋπολογισμού  ο οποίος  περιγράφει τα έσοδά,  τα πάγια έξοδα και άλλες δαπάνες. Καταγραφή  για το πού πηγαίνουν τα χρήματά  ώστε να μπορείτε να δοθεί προτεραιότητα στις δαπάνες και να εντοπιστούν  τομείς στους οποίους μπορείτε να γίνουν περιστολές.

Υιοθέτηση  στρατηγικής αποπληρωμής χρέους, όπως να εξοφλήσει  πρώτα των  μικρότερων χρεών  ή να εστιάσει  σε χρέη με τα υψηλότερα επιτόκια. Επιλογή  μεθόδων οι οποίες  θα βοηθήσουν να αλλάξει  η  οικονομική  κατάσταση και να δημιουργηθούν θετικά ψυχολογικά κέρδη.

Περιορισμός στη χρήση πιστωτικών καρτών.. Οι πιστωτικές κάρτες θα πρέπει να είναι ασφυκτικά περιορισμένες και να προορίζονται μόνο για συγκεκριμένες κατηγορίες εξόδων, όπως τα απαραίτητα  ταξίδια ή συναλλαγές στο εξωτερικό

Λήψη  βοήθειας  από εξειδικευμένες συμβουλευτικές υπηρεσίες πιστώσεων, οι οποίες μπορούν να παρέχουν συμβουλές σχετικά με τον προϋπολογισμό, να βοηθήσουν στην ανάπτυξη σχεδίων διαχείρισης χρέους και διαπραγματεύσεων με τους πιστωτές. Αυτοί οι οργανισμοί μπορούν να προσφέρουν καθοδήγηση σχετικά με ρεαλιστικά και υλοποιήσιμα  σχέδια αποπληρωμής του χρέους.

Διαπραγματεύσεις  όταν  υπάρχουν δυσκολίες στις  πληρωμές προκειμένου να διαπιστωθεί  εάν οι πιστωτές διαθέτουν εναλλακτικά  σχέδια αποπληρωμής. Πολλοί είναι πρόθυμοι να συνεργαστούν με  περιπτώσεις οι οποίες  αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες.

Καθορισμός μικρότερων ,εφικτών και πραγματοποιήσιμων στόχων . Η διαδικασία αυτή θα βοηθήσει  στο να διαπιστωθεί η πρόοδος και σίγουρα θα δημιουργήσει κίνητρα για να μπορέσει  κανείς να συνεχίσει . 

Βελτίωση του χρηματοοικονομικό  αλφαβητισμό μαθαίνοντας για τις αρχές της προσωπικής χρηματοδότησης. Με αυτήν την εκπαίδευση, θα αναπτύσσετε περισσότερη αυτοπεποίθηση, επιτρέποντάς στον δανειολήπτη  να λαμβάνει  ρεαλιστικές  οικονομικές αποφάσεις 

            Απαραίτητη κρίνεται η απόφαση συνεργασίας  με έναν οικονομικό σύμβουλο εξειδικευμένο στη διαχείριση  χρεών, προκειμένου να σχηματιστούν  εξατομικευμένες συμβουλές για τη διαχείριση του χρέους, τον προγραμματισμό  πληρωμής φόρων  και τη δημιουργία και εξασφάλιση μακροπρόθεσμης κατεύθυνσης. Υπάρχει μια εσφαλμένη αντίληψη ότι είναι προσφυγή σε εξιδεικευμένους συμβούλους είναι μια απόφαση  μόνο για άτομα με υψηλά εισοδήματα . Η συνάντηση με έναν σύμβουλο μπορεί να  βοηθήσει να καθοριστούν προτεραιότητές σας και να μειωθεί δραστικά το οικονομικό άγχος.

 

* Το κακό χρέος: 

Μειώνει την περιουσία. Επενδύοντας σε κάτι που δεν είναι απαραίτητο ή χάνει την αξία του σχετικά άμεσα, σημαίνει πως με το πέρασμα του χρόνου μειώνεται και η περιουσία. Παράλληλα, ένα δάνειο με υψηλό επιτόκιο, ακριβώς γιατί δεν έχει προηγηθεί ενδελεχής έρευνα αγοράς, σημαίνει επιπλέον κόστος, μέρος του οποίου θα μπορούσε να είχε κατευθυνθεί σε άλλους σκοπούς.  

Δημιουργεί περισσότερο χρέος. Όσο ένα δάνειο δεν αποπληρώνεται ομαλά, τόσο αυξάνεται – λόγω τόκων. Έτσι, υπάρχει κίνδυνος το χρέος να μεγαλώσει σημαντικά, θέτοντας σε κίνδυνο τυχόν περιουσιακά στοιχεία που έχουν δοθεί ως εξασφάλιση.  

Προκαλεί στρες. Κάποιος, ο οποίος δεν μπορεί να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, αισθάνεται πίεση και στρες, παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν την υγεία του, αλλά και την καθαρή σκέψη του, η οποία χρειάζεται για την εύρεση της κατάλληλης λύσης. (Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος)

 

** * Eργασθηκε στον χρηματοπιστωτικό τομέα σε ελληνικές και πολυεθνικές επιχειρήσεις, σε υψηλές θέσεις ευθύνης. Yπηρέτησε ως  πολιτικό στέλεχος στο Υπουργείο  Οικονομικών, με τομέα ευθύνης τον φορολογικό και τελωνειακό μηχανισμό. Κατά την διάρκεια της θητείας του εκπαιδεύτηκε σε θέματα οικονομικού και οργανωμένου εγκλήματος στο US DEPARTMENT OF TREASURY, στο IRS CRIMINAL INVESTIGATION καθώς και σε τελωνειακά θέματα και δράσεις κατά του λαθρεμπορίου, καθώς και στην Ιταλική οικονομική αστυνομία, GUARDIA di FINANZA. Κείμενά του δημοσιεύονται σε ελληνικές εφημερίδες και περιοδικά, ενώ αναλύσεις του έχουν παρουσιασθεί σε διεθνούς κύρους έντυπα στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Είναι απόφοιτος του τμήματος Εγκληματολογικών Ερευνών και ανάλυσης του Ε.Κ.Π.Α. Kάτοχος πιστοποιητικού εξειδίκευσης του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών , στο οικονομικό έγκλημα. Εισηγητής σε πανεπιστημιακές διαλέξεις και σε διεθνή συνέδρια με θεματικές  την διαχείρηση χρεών .( Distress management ) Σήμερα είναι εκτελεστικός Αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Οικονομικών Διευθυντών . (www.giannisstathis.blogspot.com)

read more