Φιάσκο*, η διαχείριση της κρίσης .
Να υπόσχεσαι λιγότερα και να πραγματοποιείς περισσότερα.
(Under Promise, Over Deliver , Tom Peters)
Τεράστιες ευθύνες σε πολλά επίπεδα, προκύπτουν από την αναποτελεσματική διαχείριση των συνεπειών της κακοκαιρίας, οι οποία έπληξε ολόκληρη τη χώρα και κυρίως το λεκανοπέδιο της Αττικής. Βαρύτατα εκτεθειμένη εμφανίζεται η κυβέρνηση, η οποία, παρά το πολυδιαφημισμένο «επιτελικό κράτος», για ακόμη μια φορά , βρέθηκε απροετοίμαστη και ασυντόνιστη απέναντι σε μια κατάσταση η οποία ήταν έκτακτη, αναμφισβήτητα δύσκολη, ωστόσο ήταν αναμενόμενη. Μάλιστα μία ημέρα πριν την εκδήλωση των φαινομένων, αρμόδιοι μας διαβεβαίωναν πως ο κρατικός μηχανισμός βρίσκονταν σε απόλυτη ετοιμότητα. Βέβαια τα «σημάδια» της επερχόμενης αποτυχίας, μετά τις καταστροφικές επιδόσεις στην διαχείριση της «Μήδειας» και των πυρκαγιών του καλοκαιριού ,υπήρχαν…
Η χιονοθύελλα «Ελπίς» ήταν συνεπής στο ραντεβού της … Τα αποτελέσματα της επέλασης της , ήταν , να αποκλειστούν χιλιάδες αυτοκίνητα στην Αττική Οδό. Να προκύψει συγκοινωνιακό έμφραγμα στην Κατεχάκη.. Το ίδιο στην Μεσογείων και στην Κηφισίας. Η Εθνική οδός εφιάλτης ως συνήθως… . Εκτεταμένες διακοπές ρεύματος συνέβησαν σε ολο το λεκανοπέδιο . Οι «ξαφνικές» επίσημες αργίες ( ήταν απαραίτητες όπως εξελίχθηκαν τα γεγονότα) προκάλεσαν ακόμη μεγαλύτερες δυσλειτουργίες σε μια ούτως η άλλως προβληματική αγορά. κ.ο.κ. Τελικά είτε βρέχει , είτε χιονίζει, είτε ξεσπούν πυρκαγιές, ή τύχη της Αττικής, είναι να παραλύει και να απλά να περιμένουμε την εκτόνωση των καιρικών φαινομένων προκειμένου να επανέλθουμε στην ομαλότητα… .
Συνήθως φταίει ο καιρός, η κλιματική αλλαγή , οι άπειροι οδηγοί, η «λάθος ώρα» που έφτασε ο κακός καιρός, η ασυνεννοησία και γενικότερα .. φταίνε οι άλλοι . Ποτέ δεν φταίνε οι υπουργοί, οι αιρετοί, αυτοί που σχεδιάζουν , που αποφασίζουν, αυτοί που εκτελούν . Κα μετά άρχισε το γαϊτανάκι των ευθυνών, αυτό που κάθε φορά ακολουθεί μια φυσική καταστροφή στη χώρα, για το ποιος φταίει πιο πολύ.
Κατά την άποψη μας , ο μεγάλος «τραυματίας» σε αυτή την αποτυχημένη διαχείριση κρίσης, ήταν ο περίφημος «ιδιώτης» και ο μύθος της αποτελεσματικότερης διαχείρισης της κρατικής περιουσίας και δραστηριότητας, από τους ιδιώτες . Από το Ελληνικό κράτος , ούτως ή άλλως δεν περιμέναμε κάτι διαφορετικό…
Μια ιδιωτική εταιρεία έχει ,ως πρώτιστο στόχο την μεγιστοποίηση των κερδών των μετόχων , με οποιοδήποτε πρόσφορο τρόπο , ενώ μια κρατική επιχείρηση έχει ως στόχο τις υπηρεσίες στον πολίτη . Βασική προτεραιότητα μιας ιδιωτικής εταιρείας είναι η αύξηση των κερδών και η διανομή όσο γίνεται υψηλότερων μερισμάτων. . Μια κρατική επιχείρηση κάνει ό,τι είναι προς το συμφέρον του κράτους και του πολίτη και συχνά λαμβάνει στρατηγικές αποφάσεις για λογαριασμό του κράτους.
Φυσικά υπάρχουν διαφορετικές σχολές θεώρησης και μέχρι σήμερα δεν υπάρχει η απόλυτα σωστή απάντηση όσον αφορά την βέλτιστη επιλογή ( Κράτος ή ιδιώτης ). Ωστόσο στη χώρα μας , δυστυχώς , η πράξη έχει αποδείξει, ότι η διαχείριση, περιοχών της οικονομικής δραστηριότητας , κρίσιμων για τη λειτουργία του κράτους ,δεν είχε και τα καλύτερα αποτελέσματα για το κοινωνικό σύνολο.
Ειδικότερα, η Αττική οδός, είναι ίσως ο πλέον βασικός οδικός άξονας της Αττικής. Είναι ένας κλειστός αυτοκινητόδρομος με πολύ ακριβά διόδια, τον οποίο διαχειρίζεται μία ιδιωτική εταιρεία. Tην μία ουσιαστική φορά κατά την οποία χρειάστηκε να αντιμετωπίσει σοβαρή κρίση, απέτυχε παταγωδώς. Πλέον αποδείχθηκε με τον χειρότερο τρόπο ότι υστερεί δραματικά στη διαχείριση έκτακτων καταστάσεων. Με την κακοκαιρία «Ελπίς», αποδείχθηκε οτι δεν υπήρχε η προετοιμασία και ο επιχειρησιακός σχεδιασμός καθώς και ο μηχανισμός για να αντιμετωπιστεί με αποτελεσματικότητα μια σοβαρή κρίση. Δεν υπήρχαν ούτε τα μέσα , ούτε το εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό, με την ανάλογη εκπαίδευση και ετοιμότητα προκειμένου να ανταποκριθεί στα γεγονότα.
Εκατοντάδες Άνθρωποι κινδύνευσαν από τους τον πολύωρο εγκλωβισμό τους στο ψύχος , αφέθηκαν στην τύχη τους, εναποθέτοντας τις ελπίδες τους, όπως πάντα στην Ελλάδα , στο στρατό, στην αστυνομία , την πυροσβεστική και στην φυσικά στην τύχη... Φυσικά δεν πρέπει να συγχέουμε κάποια θετικά αποτελέσματα, τα οποία απορρέουν από τον επαγγελματισμό, τον ηρωισμό και την αυταπάρνηση ορισμένων αποτελεσματικών στελεχών , με την ανεπάρκεια του κράτους και του πολιτικού συστήματος.
Το αποτελέσματα των κακών επιδόσεων της διαχείρισης της κρίσης , ήταν η πλήρης αποδόμηση του αφηγήματος της κυβερνητικής αποτελεσματικής διαχειριστικής ικανότητας. Η «Ελπίς» έδωσε τη χαριστική βολή στο μύθο του επιτελικού κράτους το οποίο ήταν βαρύτατα «τραυματισμένο» μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του καλοκαιριού. Προφανώς με τις διαπιστώσεις και τις απόψεις μου δεν «Κομίζω γλαύκα εις Αθήνας» . Για μια φορά ακόμα θα ακούσουμε πάρα πολλά, και φυσικά δεν πρόκειται να γίνει απολύτως τίποτα . Και την επόμενη χρονιά πάλι τα ίδια θα λέμε…
Δυστυχώς, η τύχη και η συγκυρία να μην βρεθεί κανείς στο λάθος σημείο τη λάθος στιγμή σε συνδυασμό με προσευχή και την επίκληση των θείων δυνάμεων (τις οποίες τότε τις θυμόμαστε, αλλά είναι αργά) και φυσικά η αυτοθυσία των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων και των σωμάτων ασφαλείας, είναι τα μόνα «μέσα» σωτηρίας στην Ελλάδα του 2022.
*η λέξη «φιάσκο» σημαίνει την αποτυχία, αλλά χρησιμοποιείται συνήθως όχι για οποιαδήποτε αποτυχία, αλλά κυρίως για την παταγώδη αποτυχία, την οριστική, την εκκωφαντική .Η λέξη είναι δάνειο από την ιταλική , fiasco.
Γιάννης Στάθης
Αθήνα 26 Ιανουαρίου 2022