"για ποιόν χτυπάει η καμπάνα ;". Γιάννης
Στάθης , Πάτερ Θεοχάρης
Γράφει ο Γιάννης Στάθης
Η ορθοδοξία είναι
αναμφισβήτητα το στοιχείο το οποίο εδώ
και τόσα χρόνια έχει καταφέρει να κρατήσει σε συνοχή ολόκληρο το έθνος μας και
να διατηρήσει τις παραδόσεις, τα ήθη και τα έθιμά μας. Οι κάτοικοι της Πλαταριάς είναι βαθιά θρησκευόμενοι
άνθρωποι σε κάθε έκφραση της καθημερινής
τους ζωής. Την απόδειξη του ισχυρισμού
αυτού την παρέχει το ίδιο το χωριό το οποίο είναι γεμάτο από εκκλησίες χτισμένες από τους ίδιους τους
χωριανούς. Οι μεγάλες γιορτές της ορθοδοξίας ,οι στενά συνδεδεμένες με την
πίστη ,τιμώνται με ξεχωριστή μεγαλοπρέπεια και τα πατροπαράδοτα έθιμα
διατηρούνται αλώβητα από το πέρασμα του χρόνου.
Η ενορία της Πλαταριάς ονομάζεται
ενορία Παμμεγίστων Ταξιαρχών και αποτελείται από τρεις ναούς . Τον Καθεδρικό ναό
των Αγίων Ταξιαρχών , Τον ιερό ναό του Αγίου Βασιλείου και τέλος τον ναό της Αγίας
Παρασκευής.
Άγιοι Ταξιάρχες .
Ο ναός των Αγίων Ταξιαρχών βρίσκεται
στο ορεινό τμήμα της Πλαταρίας και μέχρι την κάθοδο των χωριανών στην παραθαλάσσια
περιοχή, αποτέλεσε την βασική εκκλησία , το κέντρο της θρησκευτικής και
κοινωνικής ζωής για αιώνες.
Σύμφωνα με πληροφορίες της εφορίας
αρχαιοτήτων Ιωαννίνων εκτιμάται ότι η Εκκλησία κατασκευάστηκε το 1600. Έκτοτε δεν σταμάτησε να λειτουργεί ποτέ. Το 1800 περίπου λεηλατήθηκε και κάηκε από
τους Τούρκους . Ανακαινίστηκε από τους
χωριανούς και συνέχισε την λειτουργία της έως το 1979, όπου υπέστη σημαντικές
δομικές ζημιές από το μεγάλο σεισμό.
Ανακαινίστηκε πλήρως το 2010 όπου και πήρε τη σημερινή τελική της
μορφή. Μέσα στην Εκκλησία σώζονται
μοναδικές αγιογραφίες οι οποίες χρονολογούνται από το 1600. Στον περίβολο του Ναού των Αγίων Ταξιαρχών
βρίσκεται το παλιό νεκροταφείο του χωριού.
Ναός Αγίου Βασιλείου
Ο Άγιος Βασίλειος βρίσκεται στο κέντρο
του χωριού . Είναι μια πανέμορφη εκκλησία χτισμένη με κόκκινη πέτρα . Είναι πλέον
το κέντρο της θρησκευτικής ζωής της περιοχής.
Οι εργασίες για την κατασκευή του
Ναού του Αγίου Βασιλείου ξεκίνησαν στις αρχές του 1960 και ολοκληρώθηκαν το
1964. Ο σημερινός ναός αντικατέστησε τον παλαιότερο ο οποίος βρισκόταν σχεδόν
στο ίδιο σημείο και κατεδαφίστηκε με στόχο την ανέγερση του καινούριου. Με δεδομένο ότι δεν υπήρχε δυνατότητα
χρηματοδότησης εκείνη την εποχή η εκσκαφή των θεμελίων πραγματοποιήθηκε με
προσωπική εργασία των Πλαταριωτών . Κάθε
οικογένεια έλαβε μέρος στις εργασίες με ένα άτομο αφιλοκερδώς. Οι ημέρες εργασίας ορίζονταν ανάλογα με τα
άτομα που είχε μετά από απόφαση του εκκλησιαστικού συμβουλίου.* Σήμερα ο ναός του Αγίου Βασιλείου αποτελεί
τον βασικό Ναό της περιοχής λόγω της
μετατόπισης του πληθυσμού στα πεδινά. Ο
Ναός ανακαινίστηκε προ πενταετίας .
Ναός Αγίας Παρασκευής.
Αριστερά του δρόμου προς
Ηγουμενίτσα, και σε απόσταση τριών χιλιομέτρων από την Πλαταριά, βρίσκεται το
εξωκλήσι της Αγ. Παρασκευής. Κοντά στον σημερινό Ναό σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτες
πληροφορίες στην υστεροβυζαντινή εποχή (Ενετοκρατία)
σε κοντινή θέση βρίσκονταν Μοναστήρι.
Σήμερα μπορεί κανείς με δυσκολία να δει τα ερείπια της παλαιάς Εκκλησίας και
ένας από τους βασικούς στόχους της
τοπικής Εκκλησίας είναι η ανάδειξή τους.
Η σημερινή Εκκλησία κατασκευάστηκε από τον
εργολάβο μηχανικό Χριστόφορο Παπαδόπουλο και λειτούργησε για πρώτη φορά στις
24/07/1966. Ο Παπαδόπουλος είχε αναλάβει
την διάνοιξη και κατασκευή του οδικού δικτύου της περιοχής. Σε ένα δρομολόγιο με φορτηγό της εταιρίας του
γεμάτο εργάτες το οποίο οδηγούσε ο ίδιος, συνέβη ατύχημα. Πλησίον του σημείου που βρίσκεται σήμερα ο
Ναός έχασε τον έλεγχο του οχήματος και έπεσε στον γκρεμό. Σύμφωνα με μαρτυρία του ιδίου κατά την ώρα
της πτώσης εμφανίστηκε μία γυναικεία μορφή η οποία του είπε «Μη φοβάσαι! Δεν θα
πάθετε τίποτα! Έχεις εμένα μαζί σου».
Πράγματι, δεν έπαθε κανείς τίποτα και ο Παπαδόπουλος επισκέφθηκε την
Πλαταριά ρωτώντας τι υπήρχε εκεί προσπαθώντας να δώσει μια εξήγηση σε αυτό που
του συνέβη. Ανακάλυψε ότι στο σημείο του
ατυχήματος υπήρχαν τα ερείπια του αρχαίου Ναού της Αγίας Παρασκευής και προς
τιμήν της προχώρησε στην κατασκευή της σημερινής Εκκλησίας. Η Εκκλησία, το 2006 ανακαινίστηκε πλήρως και
απέκτησε πλέον και περιουσιακή
υπόσταση. Εκατοντάδες γάμοι και
βαφτίσεις από Έλληνες και αλλοδαπούς ορθοδόξους τελούνται στον Ναό κάθε
χρόνο. Αποτελεί σημείο αναφοράς για την
Πλαταριά. Ο Εορτασμός της Αγίας
Παρασκευής γίνεται στις 26 Ιουλίου κάθε χρόνο με την διεξαγωγή μεγάλου
πανηγυριού στο κέντρο του χωριού. Τα παλαιότερα χρόνια το πανηγύρι γινόταν στον
προαύλιο χώρο του ναού της Αγίας Παρασκευής.
Τα τελευταία χρόνια σε συνεργασία με τον εκπολιτιστικό σύλλογο ,
μεταφέρεται στα πλαίσια του εορτασμού η εικόνα της Αγίας Παρασκευής δια
θαλάσσης με καΐκι, από την Εκκλησία στο λιμάνι του χωρίου όπου ακολουθεί λιτανεία και οι τιμές που αρμόζουν
στην Αγία.
Λόγω της πανέμορφης τοποθεσίας
και της εύκολης πρόσβασης, αποτελεί πόλο έλξης για πολλούς επισκέπτες.
Στην οδυνηρή αὐτή
οικονομική κρίση, η ενορία της Πλαταριάς δεν έχει
παραμείνει απαθής . Το αντίθετο μάλιστα.
Σήμερα επιτελεί πολύ σημαντικό κοινωνικό έργο πραγματοποιώντας συσσίτια και
άλλες κοινωνικού χαρακτήρα δραστηριότητες.
Ο Ιερέας του χωριού σήμερα είναι
ο Πάτερ, Θεοχάρης Νικολάου. Γεννήθηκε
στην Πλαταριά το 1965. Είναι παντρεμένος
και έχει δύο παιδιά, τον Νίκο και την Ευθαλία.
Υπήρξε για αρκετά χρόνια επιχειρηματίας στην Πλαταριά . Αποφοίτησε από την Ιερατική σχολή Φλώρινας, χειροτονήθηκε Διάκος το 2001 και έγινε Ιερέας το 2002.
Σαφώς και δεν
θα μπορούσαν να καλυφθούν τέσσερις αιώνες συνολικής ιστορίας των εκκλησιών της
Πλαταριάς μέσα σε λίγες λέξεις . Θα ήταν αδύνατο . Ωστόσο σε προσωπικό ταπεινό
επίπεδο , έχοντας ζήσει αρκετές σημαντικές προσωπικές και οικογενειακές στιγμές
, θεώρησα ότι πρέπει να κάνω αυτήν την προσπάθεια με όσες παραλείψεις και όσα λάθη
μπορεί να κάνει κανείς όταν προσπαθεί να συμπυκνώσει ιστορία αιώνων..
Ευχαριστώ από βάθους καρδιάς τον
εξαιρετικό φίλο ,Πάτερ Θεοχάρη για τον χρόνο αλλά και για την ευγένεια να με
βοηθήσει σε αυτή την προσπάθεια. Και είναι φυσικά μόνον η αρχή.
*Επίσης θα ήθελα να αναφέρω και
μια σημαντική πηγή ιστορικών πληροφοριών, το πληρέστατο βιβλίο του Χρήστου
Ευαγγέλου με θέμα « Ιερείς που υπηρέτησαν στην ενορία Ταξιαρχών Γαβριήλ και
Μιχαήλ Πλαταριάς» . Διαβάζοντας το , πραγματικά νιώθεις ότι ταξιδεύεις στην
ιστορία της Πλαταριάς μας.
